In de Lente als de eerste madeliefkes pimpeloogen in ’t jonge gras en de kastanjelaren plakken van ’t snot, wierd Suska geboren in de kooi van de ouderlijke schuit: „De arke des Verbonds” genaamd. Het meisje was rood als een pioentje en malsch gelijk een abrikoos, een wolk van een kind. De vader was blij en hij danste van plezier omdat het jong geboren was in het teeken van de visschen, het waterelement. Het was kermis in ’t schip, ze dronken bier met suiker, bakten pannekoeken en stoofden droge pruimen, en de schippersknecht haalde zijn harmonica voor den dag en speelde er den heelen avend op. Dit gebeurde achter het Liersch Begijnhof en den anderen dag wierd het borelingsken er gedoopt door ’t pastoorken met [8]het eene oog en den mond zonder tanden.

En de Arke vaarde naar Grobbendonck en Herenthals zooals ze alle weken deed met steen, kolen, graan en smout in den buik, tot den dienst der menschen. Zoo deed zij ’t al jaren en Schipper Verstokt won er zijn broodje mee en smoorde zijn pijp in den vrede des harten. De moeder zong een kermislied en het zwert hondeken baste tegen Suska. Uit de Lente groeide de korengevende Zomer, die op zijne beurt verrimpelde tot de koninklijk gekleurde herfst, vol dunnen mist en fijnen zilverdraad, te heerschen begon. De Arke vaarde door regen en slegen, grijs weer en zonneschijn.

Als de witte winter het land toedekte en de eerste vorst ’s nachts sterrekens van ijs op ’t water in malkaar spon, kwam de Arke des Verbonds achter ’t Begijnhof aanleggen en liet er zich vastvriezen om er den kalen winter door te brengen. Alles werd van ’t dek geruimd en ’t schippersvolk wachtte er de Lente af, gedoken in de warme holte van het schip. Om een stuiverken meer te verdienen in dezen kouden tijd en ’t vet van den zomer niet heelemaal te moeten opeten, timmerde vader Verstokt een slee, bond schaverdijnen aan zijn voeten en reed er [9]mee naar Lachenen om een tonneken dubbelen gersten en een flesch jenevel. De schippersknecht schuurde het ruim, plaatste er een geutijzeren stoveken in, en huurde bij een kleerkooper tafels en stoelen. Uit een kist wierden pinten, borrels, pijlschijf en speelkaarten gehaald en in deze vreemde herberg kwam het volk den Zondag daarop bier drinken en pijpen rooken. ’t Was iets plezierigs een staminee op een schip, en de schipper en zijn wijf tapten en schonken en het mansvolk amuseerde er zich tot laat in den avond. Zoo ging de tijd om tot de winter ook al oud wierd, de dooi het ijs deed smilten en ’t gescheurde ijs in schollen afdreef. En de Arke vaarde weer de vroegere wegen op. Zoo verliepen de seizoenen en verzwonden de jaren. En Suska groeide als een bloem, kraaide en zong op het dek en ’s avonds leerde heur moeder heur bidden en breien en lezen in het Kruisken A. Ze leerde de dorpen en gehuchten kennen waar ze voorbij vaarden: Lier, Emblehem, Nijlen en meer, wist hoe het Netheland er uitzag in de drie open seizoenen en ze had er een deugd aan de boomen en de huizen te zien onder de wisselende hemels, maar ze zou er niet hebben willen wonen. Ze hield van het water, het [10]aangename, levende water waarop de zon en de maan zoo schoon spelen konden en de winden ritselden en de regens ruischten. Ze maakte schuitjes uit oude holleblokken en heur vader leerde heur zwemmen. Voor geen geld zou ze te lande willen zijn in de duffe huizen en die benauwelijke straatjes!...

Maar tusschen die reeks van landschappen die wekelijks aan heur voorbijschoven was er een waar ze met de jaren meer en meer van te houden begon en dat was het Begijnhof met de roode spitse daken, de witte gevels en het fijne torentje waarin het zilveren kloksken zóó innig te zingen hing.

Als ze uit Herenthals leeg wegvaarde, rap en hoog boven water met de afloopende tij kwam er een blijde klop in heur hert en zat ze op ’t voorsteven te kijken of ze, tusschen Sint-Gommarustoren en ’t gothieke Belfort, boven de huizen en de boomen het Begijnhoftorenken niet zag. En als ze dan, de stad omgevaren, het daar rood en wit en groen tusschen de vesteboomen liggen zag, met de vredig smorende schouwpijpen voor den vierurenkoffie, dan wierd het heur zoo zoet om ’t hert dat ze den wellust van ’t varen vergat alsmede de wisselende [11]tafereelen uit dit malsche land van Rijen, zóó schoon en innig als een land van Belofte. En Suska, dan, blozend en blond gezeten op het groene watertonneken, keek heur oogen uit heur lijf en ze dacht somwijlen aan het leven in die zuivere huizekens en begijntje te zijn en met een wit laken over den kop, in het lof vol blauwen wierook, als verloofde Kristi den Heer te loven en te danken... Maar och! dan rook ze het water weer, voelde het malsche water en overzag de bochtige Nethe gewonden door de vette landen en ze zuchtte. Het water! het water als het bloed van heur hert, ze zou het niet kunnen verlaten!

En als de winter de wereld onderdekte onder zijn sneeuw, als de eenzame huizen onder al dat witte geweld in den grond schenen te zinken, als de berken lijk wolken van licht, en de olmen wit te schitteren stonden in de half-blinde zon; als de Nethe toelag en er iedereen op schaverdijnde dan lag de „Arke des Verbonds” weer achter het begijnhof onder een witte sargie en klonken in het ruim het lachen en ’t zingen der mannen bij ’t drinken van ’t smakelijk bier. Het zwarte scheeve schouwken dat tegen den mast omhoog stak rookte als een duivelspijp, [12]want daarbinnen wierd er gestookt als in een bakkersoven.

Dan was ’t een zoete tijd voor Suska. Ze ging elken morgen met heur moeder naar de mis, volgde de officiën, ging ter vespers en las mee de novenen van Sinter-Klaas, Kerstmis en Driekoningen. Telken Zondag wierd ze uitgenoodigd op een koffie bij ’t een of ’t ander begijntje, speelde een loto of een ganzenspelleken en ze spraken over geestelijke zaken, de martelingen der heyligen, de verschijning van Ons-Lief-Vrouwken en de schoonheid van den Hemel. En al de devote zielen stelden zich in de weer om het blonde, blozende schippersmeisken te behoeden voor wereldsche verleiding en ze gaven haar boeken, paternosters en schapulieren. En in die atmosfeer van kerstenheid en bidden en gelukkige leven in Godes alderzoetste tegenwoordigheid, smaakte Suska de fijnste geneugten van de ziel en ze wenschte dat er een Begijnhof mocht bestaan op een schip... Maar dat was nu helazen niet! En er kwam twijfel in haar, die dan weggeblazen wierd door den vromen geest dien ze inademde uit de gekregen boekskens, zooals Thomas a Kempis, de Gulden Legenden en zoo meer, maar van zoo haast ze geteerd [13]houtwerk rook dacht ze aan het water en het schippersleven en vergat ze ’t Begijn-zijn... Het water kon toch zoo schoon zingen als de wind er over voert en was daar God ook niet tegenwoordig vermits de psalm zeide:

„De wateren spreken met den Heer!”

Zoo wierd ze met heur twijfel van hier naar daar gestuurd, Ze kon geen besluit nemen.

De Lente wapperde een lauwen wind in de zwarte boomen, knoppen schoten, de grond rook en weer ging de „Arke des Verbonds” de waterwegen op. En elken Winter stond vaster Suska’s wensch Begijntje te worden en al het eerdsche goed en ijdele verlangen op te offeren om te worden de gelukkige verloofde Onzes-Heeren Jezus-Kristus, tweede persoon der Alderheyligste Drievuldigheid.

En op heur twintig jaar nam zij het vast besluit Begijntje te worden. En dit deed ze tot grooter vreugde harer ouders die waren van oud kerstengeloove.

Ze nam heuren intrek bij het dik begijntje Stommels in ’t huizeken genaamd „’s Hemels [14]Poorte” ’t laatste van het smalle en donkere Vagevierstraatje. Daar leerde ze den fijnen kant op de raam maken en vier maal in de week, tusschen licht en donker, ging ze naar ’t eenoogige Pastoorken, die heur vaderlijk voorbereidde om te worden een waarachtig kindeken Gods. En eer de Zomer zijn rijkdom te blinken lag in de zon, was Suska in ’t Convent met twee andere novieskens en kreeg ze heur religieuse kleeren aan. Ze bad veel, vastte, was van ’s morgens tot ’s avonds in gesprek met Onzen-Lieven-Heer en zijn Lieve-Moeder en op den patroondag der heylige Pelagia, Sondersse, werd ze verloofd met den zoetsten Zone des Hemels. Ze betrok de helft van „’s Hemels Poorte”, werkte in den zonneschijn achter heur gordijntjes in den kant, tot onderhoud van het dak waaronder heur ziel woonde. De pastoor haalde eer van zijn werk en deed zijn een oog toe van voldaanheid en zei met zijn tandeloozen mond: „Een schoone ziel gewonnen voor den hemel”.

Ze was een exempel, Suska! Ze bad inniglijk, mediteerde de passie, bleef het langst in de kerk, las god-gewijde boeken en tijdens heur werk zong ze geestelijke liederen. In heur [15]keuken kraakte het van properheid en ze hield een kanarievogel, die hing boven de deur en hij zong zoolang hij licht zag. Het zwert hondeken had ze ook meegekregen, een schipperken van ’t echt ras en zijn naam was Felinks. Op heur kasken, vóór de plaasteren Lievevrouw onder stolp, lag op een kusken een zeilende driemaster in een flesch en onder het beeld van den Heyligen Blasius op de schouw, hing gekonterfeit de „Arke des Verbonds” met witte, bollende zeilen op een blauwsel-zee met witte golf-kammekens. Vader stond aan ’t roer, recht als een geweer en de schippersknecht Louis zat in ’t toppeken van den mast. ’t Was Suska een werkelijk genoegen dat schip te bekijken, zooals het daar over de baren vloog met den blijen wind in de gezwollen zeilen en dan droomde ze van heur kindsheid, dien zoeten tijd, de open lucht en het welriekende water.

Zonder dat ze het zelf wist dacht ze er soms aan hoe aangenaam het wezen zou begijn te zijn op een schip, zoetekens weg te smilten in geestelijke oefeningen en toch te water te varen. En ze zag er de andere begijnen, en in ’t ruim de kapel, en het koperen kruisken in den mast, en wit en rood, de kleuren des hemels, was er [16]er alles geschilderd. Ze zag het tot in zijn minste bezonderheden en het groeide in heur tot een werkelijk bestaand ding. En als zij zich zelf verraste, verwijlend bij dien droom, dan kreeg ze er spijt over, bad een vaderons en maakte zich zelf wijs dat het hier in heur huizeken met de bonte bloemen, en ’t groen voor ’t venster in ’t hofken en den zonneschijn op den tichelvloer, veel beter moest zijn dan op een schip!

Wekelijks voer de „Arke des Verbonds” achter het Begijnhof voorbij en dan stond ze reeds uren te voren op den dijk te wandelen om het schip te zien en heur Vader en heur Moeder. Ze beleefde er een malsche deugd aan, het schoone schip te zien aankomen, en ze vertelde dan telkens dat ze toch zoo geren op ’t Begijnhof woonde en heur gedachten vlogen onwillens naar het schip met de begijnen in... Stilaan gaf ze toe aan die droomen want wat kon het God deren? En daarbij zoo’n varend hof kwam er toch nooit!...

Ze wandelde meer en meer langs de Nethe die tusschen de met populieren gefestoende dijken door de vettige beemden kronkelde naar den blauwen horizon. Ze sloeg geen dag meer over zonder buiten aan het water heur [17]schippersziel eens op te halen. En ze zette zich in ’t gers en bad er zoo goed als in de kerk. De koelte en de reuk van het water haalden heur ziel omhoog als orgelspel of preek...

Eens las ze van Sint-Marcus en van Venetië en zoo kwam ze te weten dat dit een stad was met straten onder water en dat de menschen ter mis of te boodschappen gaan in schipkens en in schuitjes... Ai mij! waarom was ’t Begijnhof ook alzoo niet een stedeken waar elk begijntje heur bootje zou hebben om ter kerk te wrikkelen! Kon de Nethe nu nen keer overloopen bij de eerste nieuwe maan en alles overstroomen dat ’t er nooit meer af en kon! En ’s winters dan zouen ze er allemaal op schaverdijnen!... Dat zou het zijn!

Maar wat was me dat een verschiet, toen op een schoonen morgen heur vader en heur moeder heur afscheid kwamen zeggen en heur het nieuws brachten dat ze nooit meer naar Grobbendonck zouden varen. Ze konden meer verdienen tusschen Boom en Dendermonde en dat konden ze niet laten voorbijgaan...

Het droeve nieuws viel als een steen in een stillen vijver... Ze heeft koffie opgeschonken en is meegevaren tot aan ’t hofken van Ringen... [18]En toen heeft ze de „Arke des Verbonds” zien wegzeilen tusschen de populierenstammen en ze is aan ’t snikken gegaan als een klein kind... Nooit zou ze nu nog de Arke zien varen op de klare wateren van de zoete Nethe!... nooit meer!... nooit meer zou ze varen!... Ze slenterde moezaam terug huiswaarts, zoo triestig gestemd dat de tranen in haar oogen welden.

Het was na den eenen als ze thuiskwam.

Begijntje Stommels schoot uit.

Maar juffrouw Suska toch! zijn me dat manieren! zoo lang weg te blijven!... ’t Eten is koud en ge hebt niks gewerkt. En ge hebt zelfs niet gelezen want ge hebt geen boek bij!

Toen ze heur roode kaken zag en de betraande oogen, wierd ze verteederd en ze zei zoeter:

„Wat... wat is er toch?”

En Suska heeft heur alles verteld.

Toen zei begijntje Stommels wijselijk:

„Ge moet te biechten gaan! Zuster Suska!”

En ze ging te biechten en beleed ootmoediglijk dat ze van schepen en van varen hield buiten mate.

En de Pastoor zei:

„Mijn kind, Jezus is uw bruidegom en Maria uwe moeder. Ge moogt maar alleen voor hen [19]leven. Schepen en varen is eerdsch goed en ijdelheid. Maak van uw ziel een schipken met het gebed als mast en de goede werken als zeilen en dan zult ge naar den hemel varen! Uw leven is in de kerk en in uw huizeken. Bid want de duivel beloert u”.

En thuis viel ze met heur kop op de tafel, snikte, vroeg om vergiffenis en was vast besloten alleen maar aan God te denken.

Heur intentie was echt en alles ging goed in den beginne. Ze meed de rivier en ze was blij dat de winter aankwam die alle water onder ’t ijs hield. Tegen ’t uitkomen van de Lente zou ze ’t wel gewoon zijn! Ze ging veel ter kerk, bad tot ze er in slaap zou bij vallen, maar het verlichte heur niet... Ze dacht soms aan de fijne zoetigheden die heur zielken genoot aan den groenen waterkant... Maar daarna bad ze weer inniger den Heer om alles te vergeten om alles dood te krijgen wat heur naar buiten trok. Maar het ding bleef leven in heur en solde met heur beste intenties als een katje met een muis. Ze wierd er mager van en ziek. Ze zat volle uren [20]achter de roode stoof met Felinks op haren schoot te peinzen aan den vroegeren tijd en dan weende ze soms van wanhoop en teleurstelling. Aan niemand zei ze wat er was. Ze voelde zich versmachten in heur keukensken en ze wenschte dood te zijn en in den hemel waar de schepen gouden zijn op water van kristal. De begijnen gaven haar allerlei geneesmiddelen, zalfkens en papkens en plaasters, maar ze roerde er niet aan. Ze meenden dat ze zou sterven en ze baden voor een goeden dood. De Pastoor bracht er den doktoor bij en die zei dat ze veel wandelen moest als ’t Lente was en de gezonde lucht inasemen. De Pastoor die sedert lang heur biecht vergeten had zei:

„Ja, da moete doen”.

En heur hert sprong op van uitermate vreugde en de hoop herleefde in heur en zonder zonde te begaan, mocht ze weer langs de Nethe wandelen en ’t water rieken! Wat zou ze er weer kunnen bidden en Ons-Heerken bedanken voor zijn goedheid!....

Na lange dagen veegde de regen de sneeuw weg, een schele zon pimpeloogde door de wolken en even later stonden de gerssprietjes op uit den natten grond. [21]

En Suska ging wandelen langs de Nethe. Het water lag er toch zoo schoon en liep zoo zoet en kalm! Ze had er willen in liggen en meedrijven naar ’t end van de wereld en er in smilten en zelf water worden en den weerschijn van den schoonen hemel dragen! Ze sloot bijwijlen heur oogen van geestelijke deugd als ze zoo al wandelend in heur getijdenboek de schoonste psalmen las. Ze voelde God en ze herleefde met den dag.

De lauwe wind speelde om de boomknoppen, de blaren schoten er uit en de fijne avenden kwamen.

Hoe dikwijls zagen de begijntjes haar niet gezeten in het gers van den oever waar de madeliefkens bloeiden en koekoesbloemen, de oogen toe, de handen op de borst en verzonken in vroom bidden. De vogels zongen dan telkens meer als gewoonlijk in de populieren-kruinen. En ze probeerden ook te zijn zooals zij was maar dat konden ze niet. En de pastoor die er geen kwaad in zag begost haar te vereeren om heur devotie, maar hij vond het spijtig dat ze in de kerk zóó weinig te zien was...

Soms bleef ze in den donkeren nog op den dijk zitten en ’t gebeurde eens dat ze naar huis [22]kwam als de poorten reeds gesloten waren. Begijntje Stommels speelde dan op heur poot en zei van in ’t vervolg niet meer te openen.

De tijd vloeide en ’t gewierd Sint-Margrietje als de processie uitgaat. Iedereen was er mee in de weer. Overal zaten de begijnen strooisel te snijden, kronen te vlechten en kandelaars te versieren. Suska echter zat met het heele geharrewar niets in en liep maar van zoo vroeg ze kon naar ’t water en ze zat er als een beeld roerloos, met God in heur hart te bidden. De zusters lieten heur maar betijen want zij ook kregen stilaan de verzekering dat er iets heiligs in Suska stak.

En zij, devoot van ziele, in de avendschemering aan de lispelende Nethe gezeten, droomde de processie te water, op schuiten, wit en rood en goud geschilderd. Een schip zou er zijn met den man met het kruis, een met maagdekens, een met begijnen, een met de relikwiekast der heilige Begga, een met ’t muziek en de flambeeuwdragers en mijnheer Pastoor stond in een boot met goud-bestikt baldakijn en hij zegende met vierige remonstrantie de menschen die op de groene oevers geknield zaten. De populieren ruischten zoetekes hun kruinen boven dezen [23]heiligen stoet en de vogels kweelden. De hemel was blauw als een Mariakleed. En ze vaarden tot aan ’t Hofken van Ringen en vaarden toen weerom.

Zoo zat ze met heuren zoeten droom. De volle maan rees in het blauw des hemels en alles was stil een langen tijd. Plots hoorde ze geplas van riemen in ’t water. Ze schrok en keek toe. En zie, in een visschersschuit, zat een arme vent en hij roeide tegen tij op. Ze keek hem na, niet denkend aan het late uur. De man lei wat verder zijn schuitje vast, nam stok en zak en trok zwijgend door de wazige beemden, den geurigen nacht in. De maan leekte zilver op het water... Ze zag dit alles aan, voelde de schoonheid ervan tot diep in heur dringen, en in heur gemoed schoot er een innig verlangen omhoog. Ze vergat heel de wereld, Begijnhof en Pastoor, hel en zonde, liep naar het bootje, maakte het los, sprong er in, greep de riemen en begon te roeien. Ze was als dronken van geluk, heur oogen gingen toe en o! dat varen, dat zoete, geluidlooze, onwerkelijke glijden en zweven op het zilveren, maangedrenkte water, als was men een zieltje of een geest en niet meer van der aarde... En ze zag ineens de maan tusschen [24]twee populieren, en de maan wierd wel twintig keeren grooter en ze ging open als een bloem en er kwam een groot, gouden schip uit en engeltjes zaten in ’t koordwerk en Ons-Lief-Heerken Jezus zat op het watertonneken op ’t voorsteven en hij lachte haar toe... God-den-Alderhoogste!

Het sloeg twaalf uur op het Begijnhoftorenken, en travans! ’t visioen was weg en ze hervond zich rillend van de kou, in het bootje op de Nethe. Ze wrikkelde terug den bocht in waar ze ’t schuitje gevonden had, lei het vast en ze liep met angstig hert door den natten beemd naar ’t Hof. Wat zou men nu gaan zeggen?... Ze kwam aan de poort en klopte stillekens. De schrik bekroop heur. Zaten hier geen venten, of daar soms?... En ze begon harder te kloppen, harder en harder nog. Met een keers in de hand, kwam ’t Portieresken opendoen. Ze deed een lamentatie alsof ze den verloren zoon zag en schreeuwde dat het toch niet kon blijven duren.

„Ik zal ’t aan Menheer Pastoor zeggen! Dat zijn nu geen streken meer. En zoo nat! ’k Schrijf het naar den bisschop, naar den Paus!... God-den-Heere!” [25]

Angstig om de straf die ze krijgen zou, ontwaakte Suska den anderen dag. Ze weende om heur zwakte, maar Heere! ’t was toch zóó deugdelijk zoet geweest!

Voor den achten kwam het Pastoorken, koleirig binnengesneld. Hij sloeg met zijn vuist op tafel en zijn een oog schoot vier en vlam.

„Zijde gij van den duivel, om zoo ’s nachts lijk de heksen langs ’t water te loopen?... Ehwel! ge gaat gij voor uw penitentie heel den zomer in huis blijven en ik zal u een koord brengen waarmee ge u geeselen zult”.

En dan schoot hij aan ’t snikken en weende tranen uit zijn een oog.

„Ik die van u zooveel had verwacht. O! God-en-Heere! en nu zijt ge van den duivel!”

En weer hervatte hij zich en zei;

„In huis blijfde dag en nacht!”

Hij ging heen. Hij trok de deur met een slag in de klink.

Suska dacht aan het schip dat ze uit de blozende maan had zien varen en ze weende niet. En als ’t Pastoorken weg was, riep ze Felinks op heur schoot en ze bestreelde hem lang. [26]

Zij nam het goede voornemen de waters niet meer te bezoeken, al was het daar nog zoo goed. Eerst kwam haar gevoel in opstand en om tot rust te komen moest ze toch maar eens bedenken dat ze de verloofde van Ons-Lief-Heerken Jezus was en dat de pastoor door Hem was aangesteld om over haar te waken. Hij had de macht en was in verbinding met God. Zij schikte zich in heur lot, maar bad binstdien heur schoonste gebeden, opdat weldra deze benepen toestand eindigen zou. Zij was dan blij met deze uitkomst, en om zichzelf te overtuigen van haar onderwerping aan Gods wil, bracht ze het schipken en de schilderij naar den zolder... Er kwamen tranen in heur oogen als ze de duurbare voorwerpen in de zwarte koffer borg, ze gaven heur toch zulke zoete herinneringen!... Ze meende van den zolder te gaan, maar daar hoorde ze ievers onder ’t dak een jonge spreeuw schreeuwen. Ze dacht aan het gesloten zoldervenster, liep er heen zonder grond te raken, trok het koortsig, haastiglijk open en ei! in fijne zon en lichten wind, lagen de velden met de Nethe er door! Een blijde kreet ontsnapte haar [27]mond! Daar lag de rivier zilver gekronkeld, ruischende populieren rezen bezijds de boorden en gebolzeilde schepen waaiden èr door. Suska haar bloed danste in heur lijf van welgenoegen, ze lachte en z’had het willen uitroepen, een groet aan de Nethe, maar ineens herinnerde ze zich ’t bevel van den heer pastoor; de Nethe was voor heur een verboden vrucht en om heur zielezaligheidswille mocht ze daar zelfs niet meer aan denken.—Zij sloot het zolderdeurken en viel toen weenend tegen den muur.

Ze moest van den zolder loopen, om niet opnieuw het deurken open te doen.

Zij voelde dat de drang om aan het water God te loven, sterker was dan haar zelven, en toch mocht ze niet, wilde zij de hel niet ingaan...

De hel met haar vlammen en zwerte duvels maakte heur zoo bang, dat ze niet alleen het water niet meer zou willen zien, maar zelfs haar eigen ging kastijden. En zij liep naar heur kamer het bovenkleed uittrekken en begost zich met de pinnekenskoord van Menheer Pastoor te geeselen, dat heur hemd scheurde, het bloed langs heur beenen dreef en zij met een kres in onmacht viel. Als ze weer opstond was ze zoo [28]moe en afgemat, dat ze op heur bed moest gaan liggen. Felinks lag vóór het bed op het tapijtje. En dan kwam er een droom ’t begijntje Suska troosten... het blauwe water, de varende schepen en de wind in de krakende zeilen, en ’t schoone open land waarboven de zon vlammen lachte. En in dien zelfden droom kon ze bidden, zooals ze in waarheid aan het water kon, en heur hert vond kantieken van dank en lof, die weergalmden over het droomenland.

’t Was avond als ze wakker wierd. Ze kleedde zich en ging mistroostig naar beneden. Felinks volgde haar en had stille schreeuwkens, want hij zag dat zijn meesteresse iets mankeerde. Er stond maneschijn op de gevelen van de huizen en zoo bleef zij lang zonder licht zitten. Ze voelde dat ze het niet kroppen zou; nooit de Nethe meer zien! en ze wenschte te sterven om verlost te zijn van haar nijpende verlangens.

Felinks vroeg om achter te zijn, zij opende de deur voor het hondje en de maneschijn kwam zilver binnengevallen, de frischte van den nacht deed haar goed en zij bleef, geleund tegen den deurstijl, de lucht inasemen. De hemel was blauw en de volle maan blonk hoog in de lucht. Heel effekes boven ’t muurken zag ze [29]de boomenrij der vesten, waarop de maan heur zilveren paljetten lekken liet. De avend was zoo goed en achter ’t muurken steeg de aangename reuk van ’t hooi omhoog... Het deed zoo wel aan haar gebroken hart. In de boomen begon er een nachtegaal met zijn perelklanken te spelen en ze luisterde aangedaan. Maar door het volle lied van den koninklijken vogel hoorde ze in de nachtstilte geplas van riemen in het water.

God! het water! Ze meende binnen te gaan, om de bekoring geen tijd te geven, maar ze kon niet, er was in haar iets machtiger dan de wil en ze bleef staan. Daarachter lag de Nethe en ze mocht haar niet zien. „O God, laat mij de Nethe nog eens zien! O maar één enkelen keer!”

In heur gedachten zag ze al het landschap. Maar kan de pastoor niet mis zijn, poogde ze zichzelf wijs te maken... En als ik het nu eens doe en het dan ga biechten?...

Op ’t einde wierd haar verlangen zoo groot, dat ze alle recht meende te bezitten om aan ’t water te wandelen. Zij kon zich niet meer tegenhouden. En met „nog maar één keer, nog maar één keer”, zette ze het leerken tegen den muur, klom er op, liet het langs den anderen [30]kant neer, meende er af te klimmen in den beemd.

Maar Felinks begost te bassen en uit vrees dat hij begijntje Stommels zou wakker maken, nam ze hem in den schoot en daalde met hem neer in den beemd. Toen liep zij met rappe voeten door het natte gers, naar de Nethe. Felinks liep haar voor...

Heur ziel zwom in zaligheid en zij wandelde den dijk op en overzag vol aandoening het water, de beemden en de velden in het teedere, ijle licht van de melkmaan. De sterren waren bleek en de lucht rook naar de fijnste bloemen en kruiden.

Weer zag ze de schuit liggen, gemeerd en gestaafd, donker te droomen op de krinkels en de rondekens van het blinkende water. Ze vergat den Pastoor en de hel, en dronken van genoegen, ritste ze den dijk af, trok het schuitje bij kant, sprong er met het hondken in, greep de riemen, roeide naar ’t midden, en liet zich alstoen drijven met de tij mee.

Ze voelde zich los van de aarde, los van alle bestaan en licht als een drijvende reiger, hoog boven de kleine wereld.

Zij trilde van ’t geluk, sloeg heur armen op de borst, en met het blije gelaat geheven, liet [31]ze zich op het water gaan, en ze hommelde het slepend lied:

De populieren langs den dijk wuifden hunne kruinen, het water bibberde van het licht onder den nevel en de kruiden op den kant bliezen de ziel der moederlike aarde in de fijnste reuken ten hemel!... Was me dat een geluk om bij te smelten en in geurende olie te vergaan! En het water lispelde tusschen het oeverriet, kabbelde tegen het verderdrijvende schuitje en Suska zong met volle stem haar dank uit.

De maan blonk boven de blauwe schimmen der populieren op den dijk en over de beemden sluierde een lenige nevel op...

Toen gebeurde het, dat aan den bocht der Nethe, alop het water, een witte gedaante aangewandeld kwam. Het was alsof hij langzaam schaverdijnen reed. Hij kwam dichterbij en ’t was een man met ronden, witten baard, kaal hoofd, en hij was gehuld in witte kleeren. Hij hield een grooten, gouden sleutel in de hand en schoof met korte, onvaste streken almaar verder. De hanen ontwaakten t’allenkanten en [32]heinde en ver klaroende hun gekraai. De man vertraagde zijn vaart, kwam naar het langzaam drijvende schuitje gegleden en vroeg aan Suska:

„Is ’t Begijnhof nog ver van hier?...”

Suska had hem met een benepen hert zien aankomen, maar toen zij Sinte Peterus herkende, week haar schrik en vervuld van een hemelsche blijdschap was ze vlug van zeggen:

„Ginder aan den derden bocht, en mag ik u er naar toe varen, Sinte Peterus?”

Ze kuste zijn kleed.

„Ik zal ’t wel vinden”, zei hij, „hartelijk bedankt.”

En hij wiegde verder.

Toen meende ze dat ze droomde, maar ze zag de maan op heur handen. Zou er een wonder gebeuren? vroeg ze zich af. En met angst liet ze zich verder drijven. Ze had het wel gewild en met kloppend hart zat ze het af te wachten.

Maar zie! toen groeide uit den nevel een klein walvischken, waarop de profeet Jonas, met zijn langen baard en grooten kop, gezeten was. Het walvischken sloeg met zijn steert en roeide dapper verder stroom op.

Maar bij Suska gekomen, zei Jonas tot den [33]visch: Hô! en de visch bleef voor het schuitje liggen wiegen. Jonas vroeg:

„Als ’t ublieft, ik die in de oude tijden geleefd heb, toen hier in ’t land van Rijen alles nog zee was, zoudt gij mij niet zeggen kunnen waar het Begijnhof is?”...

En Suska wees het hem. Zij meende te vragen, wat er te doen mocht zijn, maar hij vaarde verder en het water dobberde en klotste tegen het oeverriet.

Voor zij van deze tweede verwondering bekomen was, kwamen er tien smalle, hooge snekken, met vele vaantjes aan de masten, aangezeild en daarin zaten wel honderden magere, smalle maagdekens in witte gewaden, en op hun fijngekamd haar droegen ze smalle rozenkroontjes. Ze hielden allemaal de handen samen en zongen fijne liedekens.

Een voor een voeren negen schepen Suska voorbij en alle de maagdekens knikten heur vriendelijk toe en ze glimlachten.

En op het voorsteven van de laatste schuit stond een magere vrouw, die was tweemaal zoo groot als al de anderen en zij droeg een breedplooiend, blauw zijden kleed dat glansde in den maneschijn en op heur lang, smal gezicht blonk [34]een hemelsche kleerte. Dat was Sint-Ursula. Ze vroeg met een fijn nachtegaal-stemmeken:

„Als ’t belieft, Zusterken Begijn, ’k geloof toch wel dat het Begijnhof niet ver van hier meer is?”

„O neen, ginder, het torenke blinkt in de maan.”

„Danke wel!”

Er woei een geurend windeken. De tien zeilen zwollen en even op zij hellend schoven de snekken vooruit. De maagdekens zongen. De maneschijn lei matten glans op de bovenste ronding der buikzeilen en de masttop gloeide daarboven als een dubbele ster....

En dan dook er uit het water een zwart menschenhoofd met tulband, en een neger trok zich aan den rand van het bootje naar boven. Hij schudde zich en blies als een hond. Felinks, het spitsken, baste naar zijn zwert gezicht, maar de Heilige Moyzes van Ethiopiën zei:

„Wijs beestje, wijs beestje!”

En daarmede kwam Felinks kwispelsteertend naar hem.

„Als ’t u belieft Begijntje”, zei hij, „is ’t Begijnhof nog ver van hier?”

„Neen, zeer Heiligen Moyzes, ginder achter de breede vesteboomen”. [35]

„Dank u zeer!” zei hij, en plomp! hij sprong vooruit en zwom met krachtigen armslag, als een kikvorsch uitgerokken, verder door het zilveren water.

Suska vroeg zich maar gedurig af wat er wel te doen mocht zijn aan het Begijnhof.

Ze stond recht om het te zien, maar ’t was ginder al smoor en watertinteling.

En ineens dacht ze: misschien wordt daar een ieder heilig verklaard, behalve ik, omdat ik te veel van het water houd. Zal ik nu niet verdoemd zijn? Ze wierd ineens bang en was terneergeslagen. Maar daar, in een draaienden ronde van goud licht, op een gouden schip, waarrond naakte engeltjes fladderden, die met peren en appelen en druiven speelden, op gouden fluitjes floten en op beenen citerkens klonken, zaten hand aan hand Jezus en Zijn Lieve Moeder, allebei in ’t blinkend blauw en frisch lijk hagedoorn. Een zwerm van witte duifkens met roode pooten trokken het schip; er ging orgelmuziek op uit het ruim en er waren reuken die iemand deden sterven van zoetigheid.

Seffens knielde het begijntje en zag verrukt dit goddelijk schouwspel aan. Het schip hield voor haar stil en op een gebaar van den blondgebaarden [36]Lieveheer stond zijne zoete Moeder op en sprak tot Suska:

„Kom hier op het schip met uw hondeken, gij deugdzaamste en nederigste onder de kinderen Begga’s. Uw doen was ons aangenaam en uw gebeden en liedeken hebben wij schoon en oprecht gevonden. Kom in, o dochter van het water, de Heilige Geest heeft uwe stem gehoord”.

En aanstonds viel er van het schip tot het vuile naar visch riekende bootje een brug van licht en daarover is Suska tot in het schip geklommen, gevolgd van Felinks haren hond.

En terwijl Suska niet bekomen kon van haar geluk, dreven ze naar ’t Begijnhof. Daar waren wachtend de Heiligen, haar voorbijgevaren. En als ’t schip voor ’t Begijnhof stil hield, omringden de snekken, Jonas, Petrus, en Moyzes het schip en allen zagen naar de lucht.

„Zeg nu vaarwel aan ’t Begijnhof”, zei Ons-Lieven-Heer en dat was een stem zoo zuiver, zoo doordringend en onweerstaanbaar-schoon dat Suska daarbij tranen goot van aandoening. En zij knikte tegen het Begijnhof.

En Jezus zeide: „Gezegend dit Begijnhof, waar een heilige heeft gewoond”. Hij zette zich terug naast zijne moeder. [37]

En zie de wateren stonden op, en rezen tot een hoogen blinkenden berg in de lucht, tot aan de maan!

Er kwam van alle kanten gezang en het schip voer met de heiligen en met Suska den waterenberg op. Zij rezen snel lijk pijlen en toch bleef de beweging zoet, zij kwamen al dichter en dichter, de maan wierd grooter en grooter, heur licht schitterender. En zie, Suska die altijd gedacht had dat de maan een schijf was, zag nu dat het niet anders was dan een gat in de lucht, waardoor heen het licht van den hemel op de aarde viel.

En uit de maan kwam er een zwellend gezang van miljoenen engelenstemmen. En daar zag ze een wemeling van regenbogen over gouden en porseleinen daken en torens. Rozen, pioenen en tulpen regenden op fijn doorblinkerd gers, engelen, paters, eremijten, allen in de fijnste koleuren, dansten zingend rond laurier- en gouden appelsienenboomen, wandelden door zilveren gangen en bazuinden uit alle torens den welkom toe aan Suska, de jonge Waterheilige die door al die schoonheid geroerd, niets anders kon doen dan weenen, dronken van geluk. En ze vaarde de maan door, den schoonen hemel in. [38]

En in den vroegen morgen, dat de eerde nog blauw was, vond de visscher zijn platbebodemd schuitje niet, aan het Sas gemeerd. Hij liep den dijk af, want het water stroomde op en zou het losgeraakte bootje terug brengen.

Maar zie, bij ’t Hofken van Ringen, zag hij een zwart en witte vlek te midden der rivier. En als hij nader kwam zag hij dat het een begijntje was. Ze dreef ruggelings, hield de handen ten gebed saamgevouwen en heur bleek, glimlachend gezicht stak boven ’t water uit. Gele en witte en purpere bloemkens dreven rond heur en ’t rook daar wonderlijk aangenaam.

De visscher trok de muts van ’t hoofd, knielde neer in ’t natte gras en hij bad met vroom gemoed tot de nieuwe heylige die de wateren aanbrachten op een eilandeken van bloemen.

Paschen 1908. [41]

Baldwienus was zijn naam en hij was simpel. Op zijn knokig lijf waggelde een matte waterkop. Groote domme oogen donkerden onder een builende voorhoofd en boven de purpere spleet van zijn breeden mond donkerden de twee hollekens van zijn platten neus.

Hij was de broeder van drie begijnen die in geur van heiligheid gestorven waren en hij woonde moedermensch alleen op den hoek van ’t Vagevuurstraatje—vlak over de woonstee van Agapieta die in de kerk de orgel speelde,—in een laag, vierkant huizeken, waarboven een schaliëndak optorende tot een spits, die een houten kelk, in de lucht stak lijk een open tulpebloem. In dat ééne kamerken, veilig onder de blauwe kap, waar bed en stove en tafel de hoeken [72]vulden, sleet hij zijn leege dagen. Het was daar goed en gezellig. Door het ééne venster zag hij ’t straatje waar begijn en kwezelken hun praatje voerden en door het andere zag hij zijn hofken al waar onder een kreupelen appelboom allerhande bonte bloemen bloeiden. Een scheefgezonken muurken scheidde dit tuintje van de straat en door een laaggewelf poort-gat kon men onder den appelaar en tusschen de wilde kruiden geraken.

Maar hij, simpele en ging daar nooit om te zien hoe de bloemen geurden in ’t licht dat door het loover zeefde. Hij bleef in zijn kamer, gezeten op een schabbelleken vóór het venster, de handen genepen tusschen de ophoekende knieën en hij dacht aan niets. Soms meende hij in de luchtvlokken de gezichten zijner drie doode zusters gebeeld te zien en dan bad hij voor hunne ziele-zaligheid: „Onze Vader!... Onze Vader!...” en nog vele „Onze Vader”, want het volgende „die in de hemelen zijt” en vond hij nooit, hoe hij zich den geest ook martelde om het in brabbel-woorden over zijn lippen te laten glijen. Baldwienus bad veel voor zijn drie zusters, die hij in een gouden hof vol diamanten fonteinen, wandelen wist in karbonkelende processies van martelaars en heiligen! [73]

’s Morgens at hij de boterhammen, die de meid van Meneer Pastoor hem gaf, in ’t portaaltje van de pastorij; en ’s middags haalde hij bij Zuster Agapieta, die met drie andere kinderen Begga’s in ’t zelfde huizeken woonde, den overschot hunner middagtafel, in een koperen emmerken. Nu en dan deed hij in de stad boodschappen voor de een of de ander, en drie maal per week trok hij met een korveken aan den arm, de rustige Begijnenbosschen in om er suikerij te steken voor de konijnen van Gommaar, den koster.

Zoo leefde hij door de dagen.

En eens, op een dag dat de zomer-zon de lucht vol vuur goot en de hitte op het roerlooze land te blakeren lag dat men er de oogen moest voor toeknijpen, viel er een wondere gebeurtenis voor in zijn leven...

Hij was bezig, in de koele Begijnenbosschen die vol bloemen-geur en vogelenzang hingen, met korte rukjes de planten suikerij uit den veien grond te trekken, buigende links en rechts van het purpere wegeltje, toen er niet ver van hem een wonder-schoon gefluit als van een fellen merelaar opstroelde en de blauwe bosch-lommerte vulde met een klaar lied. [74]

Baldwienus rechtte het hoofd en luisterde verwonderd. Hij keek naar de kruinen om er den zoeten fluitenier te ontdekken; hij zou hem trachten te vangen, hem thuis in een kevietje zetten en hem laten fluiten, fluiten! den godganschen dag! Rein zwol het lied, links van het paadje, achter een dicht boskaadje elzenstruiken.

En op zijn teenen, voorzichtig trappend, met ingehouden adem wiegde hij het kreupelhout in, recht op het geluid af. In zijn oogen straalde een vreugdig licht. Het lied was zoo schoon! Hij schoof met trage handen de takken op zij... en ei! wat schrok hij, niet van felle verwondering, toen hij op een open plek, vóór een scheefgezonken leemen hutje een grijsbebaarden vent in witte pij zag zitten die op een ivoren fluit het schoone lied speelde!... Hij liet het korveken van den arm glijden en sloeg de handen saam.

De monnik had het gehoord, want de fluit zakte, hij keek zoekend rond en den simpele ziende vroeg hij met versleten stem: „Wat moete gij hebben?”

Baldwienus struikelde door de takken voorwaarts, beschaamd en beteuterd, rood tot achter zijn ooren: „Nikske, mijnheer Pastoor... [75]konijnenvoer voor den koster steken, mijnheer Pastoor”.

De heremiet wenkte hem nader te treden en als Baldwienus bedeesd gezeten was op een mossigen boomstronk, bracht hij het witte speeltuig aan den mond, blies lijze, hief de lange magere vingers in tragen dans over de gaatjes en er rees een fontein van nooit-gedroomde muziek naar den hemel, zuiver als het helle klinken van kristallen peerlen op een gouden schaal, zwellend, zwellend alsof er engelen opwaarts wiekten. En de verre boomgewelven verechoden tot een zoete begeleiding de ronde klanken van het heilige lied. Het steeg hooger, ’t woud was al klank, ’t was of alle boomen zongen, of ’t allenkant kristallen klokjes luiden!

Baldwienus verstond er niets van. Hij weende als een kind. Hij had het nog nooit gehoord, want het schoonste spel van Agapieta was hierbij een schraal muizenliedje!

En met geloken oogen, eindigde de kluizenaar zijn lied in, een wegperelend snoer van fijne trillers.

„Zoo bidde ik den Heer, mijn zoon;” zei hij, „doe het ook alzoo” en hij reikte de ivoren fluit aan Baldwienus.

Voorzichtig nam de simpele ze in handen, [76]stopte de gaatjes dicht met zijn dikke vingertoppen, bolde de kaken... blies... en och-gottekes! een schrille, zotte geluid giechelde uit de pijpkes! zoo zot, dat Baldwienus verbauwereerd de fluit liet zakken en ademloos naar den heremiet tuurde.

De heilige man hief de hand omhoog: „Ge moet aan God denken, mijn zoon, anders gaat het nooit”.

En hij dacht aan de gouden landen waar zijn doode zusters woonden, en aan den gouden heer die God is, en aldaar in een ivoren zetel zit. Hij begon met die gedachte te spelen, luisterde naar zijn eigen spel. En waarachtig! daar stroelden twee heldere klanken omhoog, zuiver en schuchter als de inzet van een merelaar in een lentemorgen. Hij hoorde ze vertrillen, voelde de blijdschap stijgen in zijn hart, vergat den hemel met alles wat er in is... en weer piepte het dwaze gegiechel van zooeven, schril en spottend.

„Kom morgen terug”, zei de oude, „ik zal u leeren spelen. Als ge aan God denkt zal het wel gaan”.

Baldwienus was blij om deze ontmoeting en om de muziek die hij gehoord had! Hij haalde [77]zijn boterham uit den zak en reikte hem den vromen man. Deze nam dankbaar aan, beet er in met wijde tanden en sprak:

„Ik danke u, mijn zoon! God heeft u gezonden, want ik had honger. Ga nu en kom morgen weer en ik zal u leeren bidden op de witte fluit”.

En Baldwienus sprong van plezier, raapte zijn volle korveken op en met rappe beentjes liep hij naar huis. Het jeukte hem overal van danige blijdschap, want eens zou hij zoo schoon kunnen spelen als de heremiet... Voorwaar! Baldwienus had reden tot kriebelende blijdschap! Hij zou spelen en God en zijn zusters zouden het hooren!!

En elken dag trok hij ’s middags de bosschen in, en elken dag werd klaarder en duidelijker het beeld van God aan Wien hij dacht onder ’t spel, totdat hij Hem levend komen zag en de diepten des hemels en zijn muziek zoo schoon en puur door de bosschen ging als dit van den heiligen heremiet, Valentinus genaamd.

Toen was Baldwienus gelukkig, alhoewel hij simpel en leelijk was.

En op een dag—de zomer draaide naar zijn einde, want de lucht was klammig en hing als [78]een blauwe smoor onder de bolle boomen—vond Baldwienus den vromen kluizenaar stervend op een bed van mos, in het hutje. Zijn oogen waren gebroken en zijn lippen purper als passiebloemen. De ivoren fluit lag nevens hem. Als hij Baldwienus gewaar wierd, schokte hij recht en sprak met doffe stem: „Baldwienus, jongen, God roept mij. Ik ga naar hem. Maar ’k wil Hem nog eerst danken om ’t leven vol devotie dat Hij me schonk. Als ik dood zal zijn, begraaf me onder den vlierboom, in wiens schaduw ik zoovele dagen gezeten heb. Neem de fluit mee naar uw huis, ze is voor u, Baldwienus, en bid veel op het heilige speeltuig, dat eens den grooten koning Salomo toebehoorde. Wee hun die haar uit ijdelheid gebruiken! Het vuur der Hel zal hen verslinden!...”

Dan bracht hij met de oogen ten hemel geslagen het speeltuig aan den mond en blies in een traag lied zijn zuivere ziel ten hemel.

Zoo stierf hij, Valentinus, de heremiet uit de Begijnen-bosschen en zijn ziel wierd door de engelen ten hemel gevoerd.

Baldwienus heeft dan een put gegraven onder den vlierboom die vol zwarte bessen hing, en heeft er het stijve lichaam van den heiligen man [79]zachtjes ingelegd. ’t Waren als steken in zijn hart, de klotten aarde die op het magere lijf vergruizelden, want hij had hem lief gekregen, lief als Jezus zelf. En als de put gevuld was maakte hij een kruisken van twee stokken, plantte het in de mulle eerde en bleef lang bidden: „Onze Vader... Onze Vader...”

Toen hij de oogen opende brandde het rood der dalende zon in ’t loover der kruinen. Hij ging het hutje binnen, borg de fluit onder zijn jas en spoedde zich door het schemerend woud huiswaarts.

Nu zou hij kunnen bidden!...

En in den blauwigen avond, vol heiligen maneschijn, ging Baldwienus zich zetten in zijn hofken, onder het magere appelboomken. Hij hield de zware fluit in de handen want hij zou bidden voor de ziel van den gestorven heremiet. Hij voelde de vredige stilte, vol avondgeuren, als een zoete wijn zijn hoofd bedwelmen en hij keek met vochtige oogen, door de schraal beladen appeltakken naar de zilveren maan en de sterren.

De zoetigheid van de maan steeg in hem. En hij bracht de fluit aan den mond, draaide de oogen ten hemel, dacht aan den lieven God, [80]en langzaam deinde het fluweelen lied, waarin de rust en de zaligheid van den schoonen avond besloten lagen, over de spitse daken ten ijlen hemel op. De nachtegalen, die in de veste-boomen sloegen, slikten hun orgelende tonen in en luisterden.

Het lied zwol als een adem over het Begijnhof en de begijntjes en kwezels, die in hun hofken of voor het open venster de deugdelikheid van dien zoeten avond genoten, staakten hun vreedzame gesprekken en bleven verwonderd hooren. Ze begrepen niet hoe er zoo plots een lied over de witte gevels slierde. Van waar kwam dat wonder spel? Het vrome volkske dacht aan een mirakel...

Zuster Agapieta, de orgeliste, mediteerde in heur witte kamer over den heiligen Moyzes—die in Ethiopië leefde want hij was zwart van koleur—voor wien ze morgen een mis te spelen had. Ze wilde heur zang herhalen op heur kamerorgeltje. Nauwelijks zochten heur maan-beschenen handen de witte toetsen van ’t klavier, toen het lied zich openvouwde. Ze keek rond, luisterde verrukt, want wie zoo zoete en innig spelen kon moest wel een hemeling zijn. Hoog in de lucht rondde de zilveren maan, en op [81]daken en geveltjes lag de kleerte als een ijle, glanzende poeder...

Was het de maan die zong?...

En Agapieta vergat den heiligen Moyzes, vergat heur mis, vergat heur orgeltje en verging zoet aan in de fluweelen aaiïngen dezer deinende muziek. Ze sloot de oogen van genot en vouwde heur smalle handekens op den boezem. Ze wierd opgezogen door den zang en ’t wierd heur of ze nooit bestaan had, of zij zelf niet meer bestond... ze veranderde in een gouden klankenstraal die rees... rees...

Maar het lied, dat tot een uiterste hoogte gestegen was, boog zachtekens in stillere, moeë deiningen naar omlaag en sloot zich met een zoeten klank, als een zonnedronken bloem... De stilte viel weer in, koud en ademloos als het maanlicht zelf...

Agapieta kwam tot heur zelve terug. Ze bleef nog wat gezeten vóór heur klavier en wachtte aangedaan tot een tweede zang zou neerzijgen uit den hemel. Ze hoorde het achterdeurken van Baldwienus toeslaan... t’allenkanten gingen er vensters dicht... en in de veste-boomen hernamen de nachtegalen hun ingehouden avondzang. „Och”, dacht ze, „zoo iets [82]laat zich geen twee maal hooren”. Ze legde zich te slapen. Zij liet het venster open en van in heur witte beddekoetse tuurde ze naar de sterren en voelde nog de aanwezigheid van den lieven engel die hier gemusiceerd had.

Want morgen zou ze het lied spelen ter kerke ter eere van den heiligen Moyzes!... wat zal hij blijde zijn zoo’n schoonen zang van een simpel aarde-kind te ontvangen!

In den vroegen morgen ontwaakte ze. De uchtend-klaarte hing, als een blank bruidskleed, om de van licht-doordrongen boomen. Ze tripte vlug haar beddeken uit. De koelte joeg heur bloed sneller door de aderen. Ze stond een poos stil, rekte de armen en ademde gulzig in de frissche lucht. Toen herinnerde ze zich den jongsten avond. Wat zouden de menschjes straks staan kijken, als ze ter kerke, gedragen door de stuwende golving van ’t orgel, zou laten perelen uit de hooge, zuivere pijpkes het heilige lied van gisteren! Haar komen de engelen voorzingen wat ze ’s anderendaags spelen moet ter eere van dezen of genen heilige! Zij heeft vizioenen van klank!

En in heur steeg een heimelijke vreugd om heur meerderheid boven de andere zusters. [83]

Voor haar was dat schoone lied bestemd en zij alleen had zich mogen bedwelmen aan de kristallen maan-perels die voor heur venster tinkelden tot een zoete muziek... Ze zou niets zeggen aan de andere begijntjes, beneden, noch aan de andere begijnen en den heiligen zang herhalen in de mis en ’t heele Begijnhof verbazen door het nieuwe spel!

In de keuken vond ze de drie huisgenoten, slurpende den dampenden koffie. Ze glimlachte hoogmoedig toen ze „goen morgen” zei. Maar als een steen viel op heur hart de vraag van Rondulla, de oudste: „Hebt gij ook het lied van gisteravend gehoord?” Ze wierd wit van ’t verschieten. Ze hadden dus allen het lied gehoord. Zij was dus de uitverkorene niet... Ze knikte angstvallig ja en zette zich aan tafel, heelemaal uit heur lood geslagen. Maar den koffie heeft ze niet aangeraakt terwijl de anderen met breeden mond en veel gebaren vertelden hoe wonder het avondlijke spel geweest was. Ze voelde heur onmacht en ze had kunnen weenen van spijt om de logen van den heerlijken, nachtelijken droom.

En in het vroegmisken bad Agapieta, roerloos gezeten onder het streng-geplooide laken, den [84]Heer om jonge kracht opdat heur spel nog schooner zou mogen zijn dan het lied van den engel. Na den dienst, terwijl de begijntjes, al pratend over den heiligen Moyzes, op hun ramen borduurden, wandelde zij alleen de vest op, zich sterkend in de volle velden die blonken in de morgenzon. En slenterend langs de hooggetijde Nethe, waar de zon zilveren schilfers strooide op de wabberende waterrimpels, herhaalde zij met een fijn stemmeken het lied van gisterenavond. Ze zou het straks toch spelen en, onder den druk heurer streelende vingeren, zou het nog schooner worden, op het plechtige orgel, dan ’t eentonig gefluit...

Een kwartuur vóór dat de hoogmis begon zat ze reeds op ’t oxaal. De kerk vulde zich langzamerhand. De zeven begijnen die de mis zongen, kwamen een vóór een naar boven en openden hun dikke boeken, waaruit ze de latijnsche gebeden moesten zingen. En, als de pastoor tusschen ’t belgerinkel en den wierookgeur naar ’t altaar stapte, deed het heur deugd, in afwachting met vaste vingeren de ivoren toetsen aan te slagen, zoodat een jubelmarsch uit de piepende pijpen sprong en de kerk daverde. Dan liet ze de bassen los, speelde een zoete begeleiding [85]voor den zang der zeven begijntjes. Zoo verliep de mis met zang en weder-zang, ’n preek van Menheer Pastoor over den heiligen Moyzes, weerom zang, totdat ten laatsten het oogenblik kwam waarop Agapieta alleen zou spelen.

Ze zette zich goed op heur hooge bank, prevelde een schietgebed en greep met bevende handen naar de blinkende toetsen die over de hoofden der geloovige menschjes heen, de goddelijke voois zouden doen herleven.... Het lied steeg, ze speelde beter dan gewoonlijk—maar ze voelde het zelf wel!—de melodij had niet meer de felle verzuchting, den zoeten mystieken geur van gisteren nacht. Agapieta voelde dat, hoe langer hoe beter, en ze kreeg er een koleur van als een pioen. De menschen zaten roerloos te bidden alsof heur spel niet bestond. De zeven zangeressen zagen niet eens op.

Ze wierd kwaad, trok met geweld de kleppen open, hamerde wild op de toetsen, stampte met de voeten zoodat een oorverdoovend spel, een baaierd van zotte klanken onder de gewelven bruiste en stormde. De ruiten rammelden en de kerk pijnlijk bromde. Niemand roerde en ze bonkte bijna van spijt om heur onmacht...

Een begijntje kwam heur aan de mouw trekken [86]om heur diets te maken dat het uit moest zijn, want ze moesten nog een gebed zingen.

Agapieta keek angstig op, en trok het ruwe gebral in tot een flauw geneur waarop de zeven zusters weer begonnen te kweelen met schuchtere stemmekens.

En als de mis ten einde was, wilde ze vlug naar huis loopen, om heur beklemdheid te verbergen, maar juffrouw Bertien kwam op heur af, in ’t kerkportaal, en sprak: „O Agapieta ge hebt het heilige lied van gisteren willen naspelen niet-waar?... Wat een verschil, Zuster!... om zoo goed te spelen moet men in den hemel ter school gegaan zijn!” Agapieta boog het hoofd van schaamte, verbeet heur spijt, antwoordde niet en ijlde voort naar heur kamer alwaar ze op heur bed is neergestort en God bad om te mogen sterven.

Tegen den avond, als dat groot verdriet gedempt was door vele tranen, heeft ze, gezeten in het bloeiende hofken vóór het huis, genoten van de stille deemstering die om de gladiolen-vlammen en de purpere aster-wolkjes een zacht licht spon. Er hing een innigheid over elk ding en zoet was de avond-vrede. In de diepe lucht ontvonkten de sterren en tusschen de zwarte [87]stammen der vesteboomen steeg een botergele, bolle maan. Een begijntje kwam traag voorbij geschoven, groetend: „Goen avond, Agapieta”. En toen ze dan ontwakend uit heur peiselijke mijmerij, het hoofd boog al groetend: „Goen avond, juffrouw”, was het dat door de stilte als een straal van gouden licht, weerom het heilige lied openging als gisteren avond.

Agapieta schrok geweldig.

Hooger rilde het lied en vulde, als een komeet de zoet-rokige deemstering vol wonder geluid. Toen ze weer wat bijkwam van het danig verschieten, en heur zinnen vermeesterde, luisterde ze aandachtig om te weten vanwaar de muziek kwam. Het klonk van heel dicht bij van op de vesten of van uit het hofken van Baldwienus en ze liep met vlugge voeten naar het groene deurken, keek door ’t sleutelgat. God in den hemel! daar zat Baldwienus onder het kreupele appelboomken bespelend een witte fluit!...

Agapieta meende het te besterven! Hij was het dus! Hij! de simpele Baldwienus! die heel het begijnhof had betooverd, dat heur beste orgel-spel geminacht werd als sjovel en gering van waarde.

’t Begijntje dat zooeven goen-avond gewenscht [88]had was op heur stappen weergekeerd en vroeg verwonderd: „Mag ik ook eens zien, juffrouw?... Wie speelt er daar toch zoo schoon?... Baldwienus toch niet?”

Ze duwde zich angstig tegen het poortje en stotterde: „Niets!... niets!... ’t is de duivel!”...

Ze meende dat ’t begijntje zou gaan vluchten; ze zou de fluit van Baldwienus afkoopen voor heel veel geld; niemand zou weten wie zoo wonder spelen kon; heur eer zou niet geschonden worden!...

Maar ’t begijntje kwam nader nog, stak het kapken vooruit: „Mag ik dan den duivel eens zien?... ik heb nog nooit den duivel gezien!...” en meteen wrong ze Agapieta op zij, en loerde nieuwsgierig... Ze schreeuwde heur verbazing uit: „’t Is Baldwienus!... ai mij! is me dat verschieten!... Ge hebt verkeerd gezien, juffrouw. ’t Is Baldwienus die aan ’t fluiten is!... zoo schoon!... dat is een mirakel!... een mirakel!”

Zonder meer, ijlde ze weg om de heugelijke mare te brengen bij de andere begijnen.

Agapieta stond daar nu als van den bliksem geslagen... Ze had het poortje willen open beuken om Baldwienus te doen zwijgen! Maar heur [89]krachten begaven haar, en ze moest tegen den muur leunen om niet te vallen!

Het lied perelde aldoor lijze zijn gouden geluidjes over de blauwe daken.

En zie, ginder aan den hoek, langs de maan-beschenen huizekens, kwamen begijnen aangeslopen en ze troppelden samen vooruit, geruischloos tredend, om het wonder te zien dat ze in de lucht hoorden zweven. Vóór het poortje bleven ze zoo eerbiediglijk staan luisteren, alsof ze God zelf daar spelende wisten. En ze bleven er staan tot het lied vertrilde in den ijlen avond.

Er kwam alsdan onder het devote volkje een gefezel los, dat weldra steeg tot woorden van lof voor hem die een lied zoo heerlijk spelen kon! Plots schoten enkelen vooruit om hem te zien door ’t sleutelgat. Allen wilden hem zien, en ze duwden en wrongen onder elkaar om bij ’t poortje te geraken. Er was geroep en geschreeuw en ze drumden met geweld van ellebogen en heupen de snikkende Agapieta op zij, die aldoor weende als een die alles verloren had.

Ineens kraakte het deurken open en Baldwienus verscheen. Hij keek met domme oogen de woelende begijntjes aan, niet begrijpende dit late geharrewar, en sloeg het deurken fluks toe. [90]Toen viel er een eerbiedige stilte over de nieuwsgierige zusters en voldaan wilden ze een kruisken maken, maar ei! daar scheurde een snijdende kres de stilte aan stukken en, bezwijkend onder heur lijden, zakte Agapieta als een zak ineen.

Twee zusters hebben heur binnen gedragen en heur gewasschen met azijn en fijne olie, terwijl de anderen naar huis toe keerden indachtig het „Zalig de armen van geest” en besprekend het schoone lied dat Agapieta van verrukking bedwelmd had!

Ze wisten niet, hoe zeer Agapieta dien avond geweend heeft, bedenkend allerhande middelkes om de fluit van Baldwienus machtig te worden en hoe ze besloot het speeltuig den anderen morgen te koopen voor al de zilverstukken die ze gespaard had.

En den anderen dag is ze naar Baldwienus gegaan. Ze vond hem gezeten op zijn laag schabelleken, voor het venster, en starend naar den blauwen hemel. Hij keek haar aan met dwaze oogen. Ze dorst hem niet bezien want ’t was haar een pijn zijn levenlooze oogen aan te zien. Met een vlugge beweging stopte ze hem twee zilverstukken in de hand en vroeg gejaagd:

„Baldwienus, mag ik de fluit eens zien waarop [91]ge gisteren avond zoo schoon gefloten hebt?”

„Ja, juffrouw Agapieta”.

Hij stond op en haalde uit de lade van zijn kreupel schapraaiken de ivoren fluit.

„Ik kreeg ze van menheerken Valentinus die in de begijnenbosschen woonde. Nu is hij dood en begraven”.

Hij vertelde haar hoe hij aan de fluit geraakte. Ze kreeg spijt nooit langs daar gewandeld te zijn. Dan had zij de fluit gekregen!

„En wie leerde u die schoone liederen, Baldwienus?”

„Als ik speel denk ik aan God, zuster Agapieta. En hoe beter ik God zie hoe schooner ik speel!”

„Ziet ge God, Baldwienus?”

„Ja”.

„Zou ik ook God kunnen zien, Baldwienus?”

„Als ge straf aan God denkt, peins ik van ja.” En beiden dachten aan God en Baldwienus speelde een zoet lied. De muren weken, het tafelken, de stove en het schapraaiken verdwenen in een roze wolk, die langzaam openschoof... en in de ongemeten diepten van den blauwen hemel straalde een gouden beeld op een ivoren zetel, dragend in zijn rechterhand een rood-glazen [92]appelken dat de wereld was. Zijn gelaat was streng en wit en zijn oogen waren purper waar een felle vlam in stak. Zijn baard golfde over zijn borst als manelicht en aan zijn bloote voeten lag een sneeuwblauw lammeken op een dik perkamenten boek met zeven sloten, houdend tusschen zijn voorste pootjes een wit vlaggesken met een rood kruis op. Een duif van goud vuur hing boven God den Vader zijn hoofd, en daarrond en daarachter, de onafzienbare oneindigheid in, dansten de lichte engelen en de heiligen in roze, malve en groene kleederen op de maat van het lied dat uit de fluit van Baldwienus kwam.

Allengskens benevelde een roze wolk dit wondere paradijs, alles verdween, en Agapieta bevond zich weer in ’t armzalige keukentje, naast den simpelen fluitenier die opgehouden had met spelen.

Agapieta weende en snikte:

„Baldwienus! Baldwienus! verkoop me uw fluit!... ik zal u veel geld geven!... o! zooveel!... ge zult rijk zijn, Baldwienus!”

Hij schudde den dikken kop en sprak:

„Dat doe ik nooit! nooit! zuster Agapieta!.. Als ik sterven zal, dan krijgt ge ze...” [93]

Zijn oogen flikkerden eventjes toen hij dit zeide. Ze zag zijn vastberadenheid en mistroostig is ze heengegaan.

De fluit had nog een grootere weerde nu, vermits heur fluweelen klanken-spel den hemel opende en God liet zien in al zijn glorie!

Hoe toch in ’t bezit dier wondere fluit geraakt? Hoe heur naam in eere gehouden!... Ze martelde zich het moede hoofd met deze gedachten en vond maar eenen uitweg: Baldwienus zijn dood! Ze schrok heftig bij dit wreede denkbeeld! wilde het verwijderen, maar ’t kwam telkens terug en ’t ankerde zich vast in heur kop tot ze er niet meer van af kon en ’t heur voorkwam als een noodzakelijkheid.

En dien avond bad ze inniglijk voor den dood van den simpele:

„o Jezus, die zoeter zijt dan melk en honig, haal het zieleken van Baldwienus uit zijn lichaam en laat het een bloemeken zijn in de gaarden Uwer Hemelen”.

Zij had een groot vertrouwen in God en ze wist dat Hij haar helpen kon. Ze hoopte. Weer zweefde een stille lach op heur mond en ze verkneukelde zich aan ’t genot dat ze hebben zou, God en al zijn heiligen te zien zoolang het heur [94]lustte. De fluit zou haar laten leven in God!... en he! dan zouden de zusters haar vereeren en beminnen als een van God-gezegende die vizioenen heeft!

En de dagen wentelden leeg en kleurloos over Agapieta’s hoofd want hij stierf niet, de simpele.

De herfsttijd woei aan met wind en smerigen regen. De deuren en vensters gingen dicht en Baldwienus speelde ’s avonds voor zich alleen, met de voeten in den oven van zijn ronkende stove, zoodat niemand het hoorde. De begijntjes zaten vredig in den gouden lampen-schijn de legenden der heiligen te lezen.

De winter kwam daarna en Baldwienus leefde nog. Agapieta verdubbelde heur ijver in ’t bidden, droeg communies op in deze intentie, hield noveen na noveen, maar ’t kortte niets... Ze begon soms te wanhopen, dacht dat God heur verliet. Elke dag bracht heur felle onrust aan en knaagde danig aan heur hart dat ze er mager van werd.

En de Lente joeg den Winter uit het land, pintte groene parelen op de zwarte takken en weefde jonge bloemen in het teere gras. Het goede weer en de open avonden gingen herbeginnen [95]en Baldwienus zou weer in zijn hofken onder zijn bloeienden appeleerken de heilige liederen laten stralen!...

Agapieta huiverde als ze er aan dacht! Hij moest dood! dood vóór dien tijd! Zij moest die fluit hebben!

Ze hoorde vertellen hoe Marieken Vlimeria gestorven was nadat ze lindenthee uit een koperen potteken had gedronken. Men moest voorzichtig zijn met koperwerk, meenden de zusters terwille van het groen.

Dat kon Agapieta redding brengen. Als Baldwienus in ’t koperen emmerken zijn middageten halen kwam keek ze angstvallig elk spleetje na of er geen groen te bespeuren was. En ze was blijde als er zuurkool opgediend werd aan de noentafel, dat beet het groen uit het koper en verhoogde heur kansen!... Maar lacy! ’t en deerde Baldwienus niet!

De dagen lengden merkelijk. De kastanjeboomen prijkten met een weelde groene kuifjes. Het blauw des hemels wierd dieper en reiner. God! wat werden heur die lengende dagen een marteling; elken avond kon Baldwienus zijn spel hernemen en zij die zoo gehoopt had....

Paschen naakte. Op dien heiligen dag zou [96]men het zes-honderdste Paaschfeest vieren, verloopen sedert de stichting van ’t Begijnhof. Er zou een plechtige mis gezongen worden, een processie zou uitgaan en vijftien begijntjes zouden in den heiligen stoet de vijftien mysteriën verbeelden, elk gedost en gekleed naar zeer kristelijken zin.

En op een vroegen morgen toen de vier zusters, gebogen over hunne ramen, de nakende feestelijkheden bespraken, kwam meneer Pastoor met een welgezind gezicht het huizeken in. Hij groette vriendelijk, schoof zijn bril fijn en monkelend keek hij over de glazen heen.

„Ja, ja”, zei hij, „juffrouw Agapieta, ik heb u uitgekozen om in de processie het mysterie der kroning onzes Heeren Jezus Kristus te verbeelden. Ik heb een doornenhoed laten maken met bloed er aan, een purperen mantel en een riet, dat ge zult in uw handen dragen. Dat zal schoon zijn, Agapieta, waarachtig... En ik heb nog iets bepeinsd. In de hoogmis zal Baldwienus eenige schoone liederen spelen en gij zult ze begeleiden; heel, heel zachtekes begeleiden op uw orgel; gij kunt dat, Agapieta. Dat zal schoon zijn!... schoon!... niet waar zusters?” [97]

De goede man lachte genoegelijk en de drie zusters knikten instemmend.

Maar Agapieta keek niet op. Ze hield den adem in, kneep de oogen dicht om de tranen tegen te houden, sloeg de handen op heur hart om den wilden slag aldaar te bedwingen. Maar ’t en baatte niets en ze viel snikkende op tafel en borg het hoofdje in heur armen...

De pastoor keek toe, goedig, en hij meende dat ze schreide van geluk:

„Hou u sterk, juffrouw Agapieta,... want schoon zal u dien dag zijn...”

Hij ging heen alsdan.

De dagen draaiden verder en goten veel regen en hagel op de aarde zoodat Baldwienus niet spelen kon ’s avonds in zijn hofken.

Agapieta sprak niet meer en bleef op heur kamerken, biddend voor den dood van den simpele.

Op Goeden Vrijdag bracht de meid van menheer Pastoor heur den purperen mantel, de doornenkroon en het riet. Ze smeet alles op den grond. In den laten achternoen als de andere begijntjes ter Donkere Metten waren liep ze de natte vesten op en af. Dien nacht sliep ze niet.

Als een waaier van vloeiend licht vulde de [98]morgen den smetteloozen hemel. De Paaschklokken luidden in vollen zwier de vroege zon tegemoet en ’t Begijnhof ontwaakte wit en rein uit den blauwen nacht. De jonge Lente woei zoete reuken over het land.

Agapieta had het morgenlicht in het Oosten grooter zien worden. Het licht deed heur pijn want vandaag kwam de groote vernedering!

En terwijl ze te communie ging tusschen de andere zusters, bad ze den Heer om een uitkomst. Ze beloofde te beewegen, te vasten, te bidden, de felste verstervingen met gelatenheid te verduren als Hij Baldwienus in de hoogmis maar niet spelen liet!...

Maar er roerde niets en de uren gingen hun gewonen gang.

Weldra zou de dienst beginnen. De kerk zat in feestelijk gewaad. Aan de grijze pilaren pronkten rood en groene, goud-bestikte vlaggen met rijke edelsteenen bezet, en onder de schemerige gewelven golfden groene kransen van kapiteel naar kapiteel. In het koor gloeiden pyramiden van vlammende keersen en het gouden hoogaltaar was een brandende braambosch van al het licht.

Agapieta zat gebogen vóór heur klavier op ’t oxaal. Heur asem ging snel en diep als van [99]iemand die sterven gaat en ze moest telkens met geweld den krop doorslikken dien het verdriet in heur keel wrong.

Er kwam veel volk naar de mis.

De zeven begijntjes-zangeressen kwamen naar boven en ten slotte Baldwienus met de fluit onder den arm...

Agapieta schrok als ze hem zag. Daar stond heur ongeluk en zij zelf moest het naar zich toetrekken door heur begeleiding...

De wanhoop maakte heur nijdig en als de drie priesters in een rijtje uit de sakristy vóór ’t altaar verschenen, botsten opeens haar handen als twee klauwen op de kreunende toetsen en de donderende bassen daverden als de stem van den toornigen God. De begijntjes zongen dan, maar hun stemmekens versmoorden in ’t felle geronk.

Zoo ging de mis voort tot er een stilte viel van orgel en nonnenstem.

Baldwienus zou nu spelen.

Een begijntje deed hem teeken. Hij schrikte eventjes, keek verbauwereerd rond, bracht de fluit aan den mond en blies...

Heerlijk als de zoete stemmen van duizend nachtegaals, rilde het wondere lied door de [100]ademlooze kerkbeuken. Het deinde mijmerend als de zee in den zomer, klom warm als een gouden vlam tot diep in den hemel en kwam dan weer naar beneden gegolfd, heel laag waar het was als een lentewind in ’t jonge riet.

Agapieta schrok geweldig. Ze snakte naar asem.

Maar wonder! als betooverd door het klare spel vergat ze haar eigen leed en meegevoerd, gansch bedwelmd door de heldere muziek, zochten haar smalle handekes onwillekeurig de zachtste toetsen en stuwden uit de hooge pijpen fluweelen toontjes die het spel van den simpele omkransten...

De menschjes in de kerk draaiden het hoofd naar ’t oxaal, gansch verwonderd door die ongewone fluit-stem en ze werden zoo meegesleept dat ze niet meer lazen uit hun getijdeboeken maar zich omkeerden, de hoofden geheven, en naar ’t oxaal staarden als in een droom. Zelfs de priesters schenen hun mis te vergeten en een diaken wendde een oogenblik het hoofd, om naar boven te zien.

Agapieta zag dat en ze ontwaakte plots uit de betoovering... Ze keek rond, trok heur handjes terug en wierd heur toestand bewust... [101]God! Baldwienus’ spel! wat had het uitgewerkt op ’t devote begijnhofvolk dat daar roerloos en vast met mond en oogen wijd open nu te luisteren zat!... Nu was ze voor goed op den achtergrond... de mindere, de niets-waardige orgeliste!... De orgeltonen vertrilden in de kerk maar hoog en rein als de jonge zon in de smettelooze lente-lucht straalde het mystieke lied van Baldwienus...

Agapieta lei heur lange handekes op heur gelaat...

Het lied was te schoon om lange te duren en na een lochte stijging rondde het zich af en stierf uit in een dalende trilling... Er hing een plechtige stilte in de grijze kerkbeuken...

En de begijntjes zongen voort met hun arme stemmekes de latijnsche psalmen en Agapieta speelde traag en stil als een zeer oud mensch dat uitgeput is, terwijl de menschkes in hun kerkboeken zich terug naar God keerden...

Zoo ging de mis ten einde. En de processie zou uitgaan.

Bij zuster Goedele werd Agapieta gekleed en daar ze een gezicht had, zoo droef! alsof ze sterven moest, was ze een zeer schoon beeld van smart. Ze stond bij de vier andere begijntjes [102]die ook droeve mysteries verbeeldden. Het was rond haar een gewemel van witte maagdekens met vlaggen en korvekes vol gouden bloemen, van peekens en van Heeren die flambeeuwen droegen, van kwezeltjes in zedige kleederen met het blauwe congregatie-lint aan den hals. De muzikanten stonden bereid en hun koperen instrumenten schitterden in het felle licht.

De zon gaf heur zuiverste goud op den bonten stoet en de purpere en roode banieren waren vlammen die laaiden over de hoofden der vrome lieden. De lucht zinderde van ’t bronzen gelui der klokken.

En als menheer Pastoor, dragend de gouden remonstrantie als een kroon van levend vuur, in de peerse schaduw van ’t blauwe baldakijn, uit de kerk kwam, omgeven van zingende priesters en roode koraaltjes die de wolkende wierookvaten zwaaiden, hieven de muzikanten een feestmarsch aan en zette de lange processie zich in beweging, tusschen een dubbele haag nieuwsgierige menschjes... Agapieta ging wankelend in de rij der 15 mysteriën, purper bemanteld, den doornenhoed op het witte kappeken en een riet in de saamgevouwen handen... De marteling ter kerk was nog niet pijnlijk genoeg [103]geweest! nu moest ze Jezus-Kristus verbeelden die haar niet verhoord had!... Ze liep als een die dronken is, strunkelend over de straatsteenen, den kop op de borst....

Maar als ze aan ’t Vagevuurstraatje kwam zag ze Baldwienus zijn dommen kop uit ’t vierkante zoldervenster toekijken!... Dat was een stamp op heur hert! Ze slaakte een gil en stortte voorover op de steenen...

Gedienstige menschen namen heur op en droegen heur naar heur huis.

En alsof er niets gebeurd ware, ging de processie voort met de 14 mysteriën.

De lente-zon steeg hooger in de lucht. De bloemen wemelden in het volle groen. De vogelen dresten hun liederen lijk klare watergeuten over het land en zoete geuren hingen allerwegen.

Sedert den dag van Paschen had Baldwienus maar eenmaal gefloten in zijn bloeiende hofken en Agapieta zag, als hij ’s noens om eten kwam, hoe zijn gezicht bleeker en bleeker en zijn schommelend lijveken magerder en magerder werd, en hij bijna niet meer op zijn beenen kon staan. Hij was ziek en ze zag het met welgevallen aan. De Heer scheen haar dan toch te verhooren. [104]Ze bad inniger om den rassen dood van den simpele.

’s Avonds liet ze heur venster open en ze vermeide zich om het groote geluk dat ze smaken zou als de menschen naar heur spel zouden komen luisteren en zij hen God zou laten zien.

En zie, op een zekeren dag kwam de simpele niet op ’t middaguur. De drie juffrouwen-begijnen stonden versteld. Zou hij ziek zijn? Agapieta lachte inwendig want God had heur verhoord. En ze liep met rappe voeten naar het huisje van Baldwienus.

Hij lag te bed met een kop rood als vuur. Hij hijgde snel en vroeg om drinken als hij Agapieta zag. Ze reikte het hem in een eerden kroesken en vroeg Baldwienus, hoe hij ziek geworden was.

Hij haalde diep adem en de dekens golfden over zijn lijf: „In een gracht gevallen, juffrouw Agapieta... kou gekregen en nog meer kou...”

Ze knikte hem toe, troostende: „Het zal wel beteren, Baldwienus”. Daarmee was ze het huis uit en droeg de mare bij de andere zusters. Hoe vlug liep ze niet... Zij zou nu de fluit wel krijgen.

In een ommezien was het lage kamerken gevuld met bange begijntjes die geknield rond het [105]ziek-bed luidop oude gebeden murmelden. De pastoor kwam en diende den zieke het Heilig-Olijsel toe, want daar hij onnoozel was en communiceerde hij niet.

Baldwienus lag met gesloten oogen en hij kreunde dof.

Den heelen achternoen bleven de begijntjes er bidden.

Tegen den avond begon hij te snikken. De gewijde kaarsen werden aangestoken nevens ’t hoofdeind en de Pastoor bad de litanie van den Goeden Dood en allen antwoordden in koor. Ineens in ’t midden van ’t gebed hief hij den vurigen kop uit de kussens en vroeg met doffe stem:

„Agapieta, geef mijn fluit, mijn fluit!...”

Agapieta sprong recht, haalde ze met vlugge handen uit het kasken en gaf ze hem.

Hij bracht ze traagjes aan den mond, blies er een schoonen ronden klank uit, maar dan vielen zijn armen weer terug.

Hij zuchtte.

„Ik kan God niet meer roepen... ’t Is gedaan. Agapieta, hier is de fluit... Gij zult God zien!”

Ze nam ze uit zijn handen en drukte het heilige speeltuig vast tegen heur hert...! Van danig geluk moest ze weenen en ze hoorde niets meer. [106]

De pastoor las voort het onderbroken gebed:

„Verlos Heer! de ziel van uwen dienaar, zooals gij Henoch en Elias van den gemeenen Dood der wereld hebt verlost!...”

En Baldwienus heeft zijn ziel uitgeblazen en z’ is recht naar den hemel gegaan.

Hoe gelukkig was Agapieta niet dien avond, als ze alleen op heur kamerken was en de ivoren fluit in heur handekes wegen liet. Ze had de lang gewenschte fluit nu en in ’t groote geluk van dezen oogenblik verging heur vroeger wee en leed.

Ze had zoo’n grooten lust eens eventjes te spelen, en de fluweelen muziek door de blauwe avondlucht te laten slieren om God te zien zooals ze Hem eens gezien had! Maar ’t was verboden muziek te maken op ’t Begijnhof zoolang een doode boven de aarde lag. Het jeukte in haar van begeerte om een zoete lied te slaan. Eén toontje! één enkel klankje!...

En om aan den zondigen lust te weerstaan kleedde ze zich haastig uit, kroop heur beddeken in en trok de gordijnen straf toe.

Doch slapen kon ze niet! Ze draaide zich heen en weer en keek gestadig door de gordijnenspleet [107]naar de fluit die lijk een streep klaar licht op heur bidstoel te blinken lag... die wondere fluit!...

En ze tripte weer heur koetse uit, nam het speeltuig in de handen en streelde het. Had ze nu maar kunnen spelen. Eén toontje, één enkel klankje. En dat in den nacht. Niemand zou het hooren. Men zou denken dat het een nachtegaal is die droomt. En met een zoete mondje blies ze er in, en een schoone klank, lijk een gouden zaad, barstte open in de wegende donkerte. Hoe schoon! Hoe schoon! Maar ei!... ze liet een schreeuw... liet het speeltuig vallen en sloeg wild met de handen in de haren. Dáár, vóór haar venster, als door dien toon opgeroepen, stond reuzegroot in den nacht de bleeke kop van Baldwienus. Zijn groote oogen keken heur verwijtend aan en de purpere mond opende zich en sprak lijze:

„Agapieta, nu ik dood ben weet ik dat gij het zijt die mij doen sterven hebt. Waarom hebt gij dat gedaan, gij Agapieta!... o! wee u!...”

En dan verdween hij.

Agapieta meende om hulp te roepen maar heur keel bleef toegeklemd en geen klank kwam er [108]door. Ze stond roerloos als een steenen beeld. Ze besefte de waarheid.

Zij was de schuld van Baldwienus’ dood. Zij had voor zijn dood gebeden, gebeeweegd, gevast, geboet. Zij was een moordenaresse. Zij had hem gedood door heur gebed, door heur gestadig denken! door heur fellen haat! en zij was zondig voor den Heer!...

Die gedachten sneden als vlijmende messen door heur hersenen en heur hert kromp ineen van schrik...

Ze viel plat neer op ’t kouwe plankier en ze snikte. Zij was moordenaresse en zondig. Er was geen vergiffenis meer voor haar. Zij had gecommuniceerd terwijl heur moord-gedachten hun trage werk deden, zij zou de hel in!...

En ze kruivelde over den grond en sloeg de handen in ’t gezicht vol afschuw voor zich zelve! Ze had gezondigd tegen den Heiligen Geest en daarvoor is er geen vergiffenis!...

Zoo heeft ze daar gelegen den heelen nacht als op een doornenbed, snikkend, bloot gewroeteld. Ze dierf niet opzien uit schrik voor het spokige hoofd van Baldwienus en slechts als het arme licht van den vroegen morgen onder haar armen gleed en heur tranende oogen [109]streelen kwam, wierd ze rustiger en voelde zich ietwat gelaten in heur allerdroefste lot. Heur heele leven, dat zoo schoon moest zijn nu ze de heilige fluit bezat zou zijn een durende doornenkrooning maar dat helaas! geen verlossing zou vinden in het eindelijke kruis!

Twee dagen van eindeloos verdriet kropen traag als slakken over de roode en blauwe daken van ’t Begijnhof. Den derden dag werd Baldwienus begraven en er werd vroom gebeden voor zijne ziele-zaligheid. Agapieta kon niet meer bidden! ’t Was nutteloos! En alle begijntjes knielden neer in ’t gras wanneer men op ’t kerkhof, in ’t hoeksken nevens de sakristij, Baldwienus in den put liet zinken. En ze weenden allen. Agapieta knielde niet. Ze draaide zich om en liep naar huis alstoen, alwaar ze neerviel als een aardekluit en in wanhopig weenen losbarstte.

De eerste vrijdag van de maand naderde. Ze zou te biechten moeten gaan! Ze ijsde als ze er aan dacht!... Ze wenschte liever dood te vallen dan heur schuld kenbaar te maken! God! wat waren heur de dagen een martelie! Kon ze maar boete doen! en vergiffenis verhopen! Het was toch onmogelijk. [110]

Maar er kwam een plotselinge licht in heur hert als ze onder het lof den Pater—die een preek hield over den H. Paulus—hoorde zeggen dat van alle zonden absolutie te krijgen was, hoe groot of hoe zwaar die ook zouden mogen wezen als er maar berouw was en de wil van boetedoen.

Wat was ze blij, Agapieta, toen ze dat hoorde. Hoe snel vloot heur bloed. Ze had het kunnen uitschreeuwen van vreugde. Ja! ze zou boeten, boeten! heur heele leven als er maar ’n greintje hoop gegeven werd terug den schoonen hemel te kunnen winnen. Ze zou heur moord gaan biechten. Niet aan menheer Pastoor. Jezus! neen! maar aan een Pastoor in een vreemde stad, een die haar niet kende. Ze was zoo blij van harte, nu ze uit de duisternis weer den hellen hemel zag blinken!...

En ’s anderensdaags trok ze van ’s morgensvroeg naar een stil dorp dat ze gelegen wist in de kempen en ze biechtte hoe ze gebeden had voor den dood van een armen simpele, Baldwienus genaamd, opdat ze de fluit zou bezitten waarop hij heilige liederen speelde. De hardhoorige oude biechtvader vermaande heur streng zulke booze gedachten te hebben en hij legde heur een groote [111]boete op. Hij berispte heur nog eens, herhaalde de boete en gaf heur den zegen.

Ze had kunnen dansen van blijdschap toen ze op het schip, langs de vaart, tusschen de zomer-velden huiswaarts keerde.

Wat een geluk! Ze was geen moordenaresse! ze had den hemel niet verloren en ze had de fluit nog, de heilige fluit van koning Salomo!

En dien zelfden avond nog speelde zij.

Het deemsterde over ’t Begijnhof en op de witte geveltjes lag de rozige gloed der ondergaande zon en in de vensters laaiden purpere vuren. Vogels kweelden in de hovinkjes alwaar dampen stegen uit de roode en gele bloembedden. De begijntjes zaten voor hun deurken en ieder droeg den vrede van den avond in heur oogen. Ze praatten stillekens over de Heiligen en de dingen van den dag.

Zuster Goedele kwam naar Agapieta geslenterd en vroeg met een nieuwsgierig gezicht wat de woorden van Baldwienus wel bediedden toen hij sprak van „God zien”. En zuster Agapieta vertelde alles.

De begijntjes sloegen hun handen saam van danige verwonderinge; die Heilige Baldwienus toch!... [112]

En ze vroegen allen te gare, nijgend hun kappeken naar Agapieta:

„Kunde gij dat ook, juffrouw?”

En zij fier en gelukkig weer de eerste te zijn, antwoordde triomfantelijk:

„Ja! ik kan dat!”

Ze smeekten te gare:

„Doe het dan, juffrouw Agapieta!...”

En ze haalde de ivoren fluit en ze dacht niet aan de woorden van menheerken Valentinus den heremijt.

Ze stond in heur hofken wachtend tot er stilte kwam onder de begijntjes, die vóór het hekken stonden.

Ze bracht de fluit aan den mond en blies een lied dat rein van klank was en zeer schoon. En zie! een roze wolk omhulde de luisterende begijntjes, scheurde open en in de diepste diepten van den hemel zagen ze allen God in de reiën van engelen en Heiligen, met het duifken boven zijn schitterende hoofd en het lammeken aan zijn voeten.

De begijntjes weenden van geluk.

Maar plots bemerkten ze hoe de purpere oogen van den Heer in hun goud-omrande kassen rolden en zich vestigden op Agapieta. [113]Hij bracht de subtiele witte hand aan het hart, trok een gloeiend pijlken uit zijn borst en slingerde het met een vlugge gebaar naar Agapieta.

Het bliksemde en het visioen sloeg weg.

Er sneed een scherpe gil door de stille lucht en daar stond Agapieta als een brandende braambosch in heur deurgat.

De verschrikte begijntjes drumden weg en huilden als de wind.

En de orgeliste brandde af tot een hoopken zwarte assche waar een blauwe vlammeken boven wiegelde. De fluit blankte in het gras. In een ommezien was het hofken ledig en door de straatjes van ’t begijnhof liepen de schreeuwende begijnen als zinneloozen naar hun herder, om hem de schrikkelijke mare te brengen. Menheer Pastoor kwam bij, men vertelde hem alles, maar hij kon er geen kop aan krijgen. Hij schudde het hoofd, stak den wijsvinger omhoog en sprak:

„Laat ons bidden voor heure ziele-zaligheid. Zij heeft God willen zien en wist niet dat er geschreven staat: „Wie God wil zien moet sterven”.

En alle zusterkes die daar nog stonden, knielden [114]neder en baden voor Agapieta. En de late zon goot een rooden gloed op dit innig gebed. Menheer Pastoor heeft de assche op een zilveren schotel gekeerd, de ivoren fluit opgeraapt en is naar huis gegaan.

En den anderen dag wierd de assche in een sigarenkasken gedaan en nadat er mis over gehouden was, begraven nevens Baldwienus in een heel, heel klein putteken. [117]

De dagen van verschrikking en beeldstormerij waren sedert onheuglijke tijden van het begijnhof verdwenen, en zij, die ze beleefd hadden, lagen in de kerk onder de kille steenen begraven.

Nu was er rust en vrede over het begijnhof en de goede lucht hing vatbaar in de straten.

De witte winters, waarin de lange gebeden doorvoeld werden, gingen zonder geluid voorbij en de zomerzonne was als een gat in den hemel waaruit alle de goedheid des Heeren leekte in deugddoende vlammen, die de simpele begijnen-hartjes met de hoop der zaligheid verwarmden. En ’s nachts, wijl alles in droom verdoezelde, stond de maneschijn als een groote zegen op de witte gevelen. En geen hart in die stilte vermoedde wat komen zou.

Slechts Menheer Pastoor, met zijn grijze hoofd [118]voelde dat onder deze gedegen rust een onheil opgroeide, maar hij kon niet bepalen wat het zijn zou. Soms dacht hij dat Sodoma en Gommorha uit de hei zouden oprijzen en dan kneep hij zijn oogen dicht van benauwdheid en bad het Sint-Jansevangelie... dan weer peinsde hij op al de slechte driften die ópspoten in Babylon, en zoo aan alle zonden die ’t arme menschenhert komen tempteeren... maar bepaald en wist hij niets.

Op een dag dat men hem een nieuwen tikkenhaan thuis bracht vond hij in de doos een dier slechte gazetten, die al te veel gelezen werden! Hij had er nooit een in handen gehad, want hij leefde te veel in God en verlangde naar geen wereld... en hij, zoo zwak daarbij en de verleiding zóó sterk! Hij wilde de gazet wegwerpen maar de nieuwsgierigheid steeg... stéeg... wat gebeurde er daar buiten zooal?... en na een kruis geslagen te hebben, las hij aandachtig...

Hij schrok voor de godslasterende gedachten, die vóór zijn oogen, zwart op wit, te lezen stonden: „Kristus heeft het gezegd, eens zal de Antikrist komen!... Hewel! laat het ons vrijvrank zeggen, pogen wij het geslacht te zijn [119]waaruit hij zal geboren worden, waaruit hij zal opstaan om de heerschappij van ál wat nu is omver te werpen!...”

Hij rilde! ’t was of de donder vóór zijn voeten neer sloeg! en bleek lei hij ’t vuile papier weg!...

Nu wist hij wat sinds zóólang in zijn brein aan ’t wroeten was, nu kende hij ’t onheil dat knaagde en groeide onder de schijnbare rust van ’t slapende begijnhof!... de Antikrist!...

En de goede man, die leefde voor de zaligheid van zijn begijntjes, kon er bijkans niet meer van slapen en als hij even sluimerde, spookten voor zijn oogen de gruwbare zonden die ’t goddelijk vuur uit den hemel riepen...

’t Was de Nethe die achter het Begijnhof naar den einder spoelde, die wies en stijgende over de dijken in ’t land bruiste, alles meesleurde, boomen en boschjes, die de poorten openklotste en de stille straten schuimend overwaterde, de huizen binnenspoot, de trappen op, altijd hooger en hooger, spijts het klagende bidden der geloovige zieltjes, die door het kolkende water werden opgezogen... Hijzelf, staande op den toren, zag dat... En plots werd het water rood als menschenbloed, en aan den einder [120]kwam een zwart schip aangezeild... De Dood stond aan het roer en op het vóórsteven rees als een zwarte zuil de Antikrist in een ovaal van vuil geel... En vóór ’t Begijnhof gekomen zei hij tot den Dood: „Hier moet ik zijn”...

Hij schoot wakker en toen rilde de oude Pastoor van angst en aan elk haartje bibberde een droppel zweet... Hij bad en vastte opdat die droom nooit waarheid zou worden...

En hij las nog gazetten om het slecht te kennen en het beter te bekampen. Hij wist nu dat de zonde groot werd en zwol over de wereld en alle harten binnenspoelde, om te worden het groote water waarop de Antikrist de wereld zou binnenvaren... En hij voelde zich angstig, en kon zijn leed alleen niet opkroppen en hij vertelde over de nakende tijden aan de begijntjes, die sidderden en huiverden bij ’t vernemen dat de zwarte dagen, erger als de zwartste tooverij en beeldstormerij van vroeger, weer zouden aanbreken!...

Het teeken zou zijn een zonsverduistering. ’t Zou plots in den dag donker worden en de duivels zouden over de wereld loopen lijk driftige wolven om in de menschen te komen.... Men moest dan in een vat wij-water springen [121]om al de hollekes van zijn lichaam dicht te houden en drie paternosters te bidden...

De rust week van ’t Begijnhof en door de huizen slierde een angstige adem... Vroeger baden de menschjes uit devotie, uit liefde voor hun Hemelschen Bruidegom, nu prevelden ze gebeden uit vrees en angst... En de pastoor maakte een litanie tegen het gevaar voor den helschen Antikrist:

Doch dat hielp niets. De vloed werd sterker en zou weldra de dijken overspringen, om de wateren der zonde in het land te spoelen, waarop de Antikrist moest komen aangevaren.

Er leefden toen op het Begijnhof, drie begijntjes met schoone ongewone namen: Rodegunda, Hildegardis en Godelieve. Ze woonden saam in een wit huizeken achter den grooten Kalvarieberg, en ze leefden daar gerust in de gestadige aanwezigheid van Onzen-Lieven-Heer die gebroken in den schoot van Onze-Lieve-Vrouw, onder het lochte gewuif van zeven populieren op een aarden terpje, in witten steen gekapt stond. Sneeuw en regen, en zonneschijn en maneschijn tuimelden erover met wisselende krachten, maar het bleef wit als een bloem, en ’s avonds liet een rosse lantaarn er zijn droeve licht op lekken.

Een wegelken, tusschen twee rijen donkere cypressenkegels, leidde er naar toe, en er groeiden perkjes rouw-violen om het beeld. De wit-gekaleide huisgeveltjes blonken er rond boven [123]hun welige hovekens en staken als de punten van een zilveren kroon tegen de blauwe lucht.

Rodegunda, Hildegardis en Godelieve leefden zeer gelukkig hier, met hun gedachten van ’s morgens tot ’s avonds gekeerd in heur herteschrijn, alwaar hun Heer Jezus woonde.

Ze kenden geen temptatie, en hun hert was licht als een zeepbelleken.

Ze waren tevreden en zuiver was hun huis met de witte gordijntjes voor de in lood gevatte ruitjes, nederig plooiend over purpere belbloemen. Door het lage venster zagen ze hun hofken, de andere huizen en den Kalvarieberg als in een witten nevel, als omhuld met den adem van hun Lieven-Heer. Boven de schouw onder het zwarte Kristusbeeld hingen hun drie heilige patronessen met hun symbool, gekonterfeit door een vromen monnik uit Achel, in een geribde zwarte lijst.

De drie begijntjes waren in de witte kamer als drie leliën die geurden naar den Hemel en in wier kelken ’s Heeren gratie dauwde. Ze zaten altijd nevens elkaar en werkten kant met hun doorschijnende, rappe vingeren. Terwijl hun lippen de gebeden prevelden uit Petrus Ab Ischa, vergroeide de ijle kant langzaam tot [124]slankbuigende bloemenranken die den zoeten naam „Jezus” omkransten.

Het najaar kwam en de regen gieterde dwaas op het land, zoodat alles glom onder den triestigen hemel. De straten stonden beverig onder de rukken van een wervelenden wind en de linden slaakten bange kreten. De dagen gingen open en toe, grauw en kleurloos, en ’s avonds schoven de begijntjes hun kantkussen onder de wit-porceleinen lamp. Daarna vielen de barsche weeren in met straffe vorst en ’t kouwelijk volkje schoof dan bij de mechelsche stove die uit heur roode kaken warmte blies voor hun kille beenen en armen. Ze hadden er ’n bizondere deugd aan als ze bedachten hoe ’t buiten kraakte en hoe de grachten en zelfs de rappe Nethe lagen geklemd in ’t glanzende ijs. De sneeuw veranderde ’t heele begijnhof met zijn witte geveltjes in een leliedroom en alles was wit en licht, slechts de saterskoppen onder de daken grijnsden zwart onder hun witte muts... De Kalvarieberg was wonder met zijn cypressen in hun sneeuwen huive, de zeven linden waren als zilveren koralen rond het pietabeeld.

De musschen kloegen daarrond in de stilte en [125]nu en dan scheerde een stoute kraai laag over die witte rust.

En de drie begijntjes verwachtten vredig Paschen en de open klare Lente-lucht en de stilte moffelde hun herteken in een gedegen rust...

Maar plots, twee dagen nadat Menheer Pastoor zijn vreeselijken droom had medegedeeld en den fellen schrik geplant had in ’t hert der drie begijntjes, was in de schemering, vóór hun huizeken een vent gekomen in zwarten mantel, met op den buik een marsmand vol linten en garen. Hij had een jodenneus, een felle kin als een wijwatervatje en onder de randen van zijn breeden hoed, puntten lange ooren omhoog. En hij stond vóór het open venster waarin de avond schaduwen lei, en hij vroeg of ze wat koopen wilden.

Maar zij, bedeesde kinderen Gods en dierven hun mond niet opendoen van schrik.

En in eens, deed hij zijn mond open en vloekte! Hij spuwde een muis uit zijn hol bakkes waar één tand in geelde en ging loopen; en waar hij gestaan had, rook het naar solfer en pek...

Zij hebben gehuild van ontsteltenis, hebben wijwater vóór hun huis gesprenkeld en de schoonste gebeden uit hun kerkboek gelezen... [126]

Sindsdien hebben zij den vrede maar zelden meer gekend, want de schrik voor den duivel zat in hun hert als een scherpe doren. Maar zij zochten een geestelijken steun bij Onzen-Lieven-Heer.

In den avond, gebogen over hun kantkussen, baden ze voor den Hemelschen Nachtwaker die met zijn lantaren ’s nachts door het begijnhof wandelde en waakte over zijn bruiden; of ze droomden Hem hovenier, in een wit kleed, die ’t groene gestruik hunner hofkens bepinten kwam met roze bloemekens.

Soms zongen ze een communie-lied van Hem. Hun drie stemmen rankten samen als drie guirlanden van witte pioenen en muurrozen.

[127]

De winter was met al zijn boosheid uit het land gevochten, en na een pletsende regenvlaag straalde een opgepoetste zon in de teederblauwe lucht. De gewillige zwarte linden kregen genoegen in het lauwe weer en schoten dikke botten; en uit de zachte aarde der palm-omboorde tuintjes kwam het jonge kruid omhoog. De struiken en de wringende wijngaarden bedonsden zich met groene pluimkens, en onder donkere cypressen vonden de begijnen reeds violetten. In de vesteboomen sprenkelde het vogelenvolk zijn klare liedjes uit, dat men het hoorde tot op den Kalvarieberg. De klokkenklank kreeg een vollen toon in de frissche winden, en de harten der devote zielen joegen sneller als ze de goede lucht inademden. Nu kwam er licht en blij geluid.

De drie begijntjes lachten. De angst week. Paschen hing in de lucht, hun harten waren vol hoop en bereidden zich voor het feest der opstanding. Hun zielen werden gezuiverd van de kleine zonden en waren als een hofken na den regen.

Ze verhelderden als ze de klare zon door de open deuren op de witte muren zagen schijnen, [128]en als ze opsnoven de frisschen geuren van het versch geboren groen. De boetetijd was meer een plezier dan een last, zoodat ze er zelfs den Antikrist bij vergaten.

Maar als alles weer effen en blank was als een teeder vlies, viel alles weer uiteen.

Op den avond van Sinte-Geertruide, als ze, nog half bedwelmd door ’t zalig mediteeren over de Passie van Ons-Heer, de lamp wilden aansteken, werd er gebeld.

Ze bezagen malkander vol schrik.

Godelieve verstoutte zich, ging het gangetje in met de lamp, en schoof het spioengat open om te zien wie daar was. Door de traliekens zag ze het grijnzend gezicht van den ouden duivel. Met een gil sloeg ze het schuifken toe, en liep naar binnen, waar ze bewusteloos in de armen van haar zuster neerzakte.

De vent stampte buiten tegen ’t deurken, al maar door schreeuwend: „Ik deel uw bedde! Ik deel uw bedde!”

O schrikkelijk was hun die nacht.

Ze dierven niet gaan slapen, maar bleven op hun knieën bidden in de keuken, waar ze bij ’t minste gekraak van een kast verbleekten en kreunden. [129]

De morgen bracht de kalmte bij Rodegunda en Hildegardis, maar Godelieve was er zoodanig door geschokt dat ze naar bed moest. Ze dronk warme melk met fijne boterhammen en ’s avonds zachte lindenthee, om de zenuwen te stillen. Zoo bleef ze een heele week liggen, en kon den heiligen patroondag van Sint-Jozef niet vieren.

Den Maandag daarop ging ze voor ’t eerst tusschen haar twee zusters naar het lof. Uit al de straatjes kwamen de begijnen bij paren naar de kerk. Cecielken, het portiereske, vroeg belangstellend naar hare ziekte, en de weeskinderen, die tusschen de Marollen in rij uit hun klooster kwamen, zagen Godelieve glimlachend aan.

Al die aandacht maakte haar duizelig. Ze had willen in den grond zinken als ze meende dat men over hare ziekte zou kunnen spreken. In de kerk zette ze zich hijgend op haren eiken bidstoel, en nam evenals de andere begijnen den zwarten doek af, en plooide een wit laken over het hoofd, dat in stijve vouwen, als de mantel eener gothieke Lieve Vrouw, wijd om haar heen hong. Zoo zaten de zeven en veertig begijnen op twee roten.

Het lof zou beginnen. Ze bad den Heer om [130]hem goed te mogen dienen, en verlost te mogen worden van al de perykelen.

De zon stak de gekleurde vensterramen van den linkerkant in laaien gloed, en verfde op de witte, roerlooze begijnen heele plakken rood, geel en groen. Er waren in de kerk zachte geluiden van sleffende voeten, voorzichtig verschoven stoelen en piepende deuren.

In de zijbeuken zaten de kwezeltjes met hunne zwarte kapmantels, terwijl in ’t midden van de kerk, vóór het koor, de weesmeisjes in rijen geplaatst waren; de kleinsten vooraan, zeer regelmatig, als een trap klimmend naar achter. De acht strenge masoeurs, wier witte kapvleugels bij de minste beweging heen en weer sloegen als vleugels van meeuwen, hielden er de orde onder.

Het koor was gehuld in een blauwen nevel, en op de witte kaarsen bloeide de roerlooze vlam, glanzend in de gladheid der koperen en zilveren ornamenten.

Een rinkelende belleklank rukte de suizelende stilte aan stukken. Het lof begon.

Het orgel spatte een storm van klanken los, en de pastoor in gouden koorkap kwam als een gulden kegel uit de sacristij. De koorknapen [131]in wit en rood, roerden wierookvat en bel. Nadat er wat eentonig gezongen was, trok de pastoor zijn koorkleed uit, en stapte naar den preekstoel. De menschen draaiden hun stoelen en gaapten hem aan. Hij stond daar, de borst nauw boven de kuip; zijn linkerhand lag slak op den boord van ’t gestoelte, en zijn rechter, met de twee eerste vingeren vooruit, rees en daalde, naarmate de preek van toon veranderde.

„Ziet toe dat niemand u scheide! Beminde parochianen! Ik open heden mijnen mond om u te spreken van de komst van den Antikrist. Het lag me sedert lang als een steen op het hert, beminde Kristenen, maar ik dierf het u niet zeggen. Ik heb er al sommigen onder u persoonlijk over gesproken, maar nu zeg ik het aan iedereen die ooren heeft. Ja, hij komt, want de wereld is zoo slecht geworden, dat hij uiteen zal vallen. De menschen gelooven niet meer in God, en de duivel leeft onder hen, met een aangezicht zoo schoon, dat iedereen hem lief heeft. Mannen uit Ethiopië, die zwart zijn van koleur, komen de menschen hunnen godsdienst slecht maken, en de menschen gelooven er in.

Het vleesch wordt aanbeden, juist zooals het beschreven staat, en aardbevingen splijten [132]den grond open en rukken de grootste en sterkste steden in ’t stof. Maan- en zonverduistering volgen elkaar op, en de sterren vallen met legioenen uit den hemel. Weldra zal er een groote komeet uit den hemel nederdalen, rood als bloed, en ze zal de helft van den aardbol afrukken, om deze te werpen in de diepte. De hel zal haren stank en haren smoor door de straten laten walmen, en velen zullen bevreesd worden en zich zelfmoorden van angst.

En dan, beminde parochianen, zal de Antikrist komen met een honigzoet figuur, want gij zult de slang niet zien die rond zijn hart gekronkeld is.

En hij zal tooverijen doen, geld van de boomen schudden, lammen doen gaan, blinden doen zien, en valsche engelen zullen rond zijn hoofd sterren komen doen te blinken.

Wee hem, die naar zijne woorden luistert, die in hem gelooft, want de aarde zal onder zijn voeten opengaan, en hij zal komen neder te tuimelen in het vuur van de hel.

Lieve Kinderen! past op voor de verleiding, want zelfs de steenen van de straten zullen u komen te tempteeren. Weest sterk, en aanbidt alleen den zoeten God Jezus-Christus. [133]

Het zal van den Antikrist gezegd worden: Uit eene maagd is hij geboren, zonder den wille des mans. Doch, gelooft er niets van, want zij die hem baren zal, is bevrucht van den duivel. Weest sterk, weerstaat de bekoringen, want als alles volbracht zal zijn, zal Jezus-Christus op de aarde wandelen, en mildelijk loonen degenen die in hem geloofd hebben. Wee hem die in den Antikrist gelooft.

Bidt veel; beminde Kristenen, en doet veel goede werken, want dat alleen verdrijft toch maar den duivel.

Zooals een hovenier zijn bloemen en planten verzorgt en bemest, opdat de wormen er niet aan zouden knagen, zoo ook moet gij doen. Want uw ziel is een hofken waar de schoonste bloemen bloeien, en zoo gij ze niet verzorgt zullen ze verdorren en opgeknaagd worden door de wormen, en de wormen dat is de duivel.

Gij moet uwe zielekens ook bemesten, want geen ander mest kan die zielekens doen bloeien, zooals de goede werken en ’t gebed. Dan zal de worm verstikken en zullen uwe ooren gesloten blijven voor de valsche woorden van den Antikrist.

Neemt deze woorden in aandacht, en bidt [134]steeds voort opdat gij allen Engelen zoudt worden in den Hemel bij God, die schoon van gezicht is. Amen!”

De pastoor sloeg een kruis, daalde de trappen af, en ging terug naar het altaar.

Het volk zat daar als geslagen door de vreeselijke waarheid van deze preek. De asem haperde in hun keel, en de schrik rilde door hun hert. De drie begijntjes Rodegunda, Hildegardis en Godelieve verstonden alles. ’t Was of de Pastoor voor hun alleen gepreekt had.

God! indien het dien duivelschen vent eens gelukte met al zijn geweld! Godelieve kneep de oogen toe bij dit akelig gedacht. Maar wat zou er dan toch gaan gebeuren?... Zij, moeder van den Antikrist!... Ze hoorde geen gezang en geen belgerinkel meer. Ze had willen dood en vergeten zijn geweest. Ze besloot te bidden, te bidden, altijd te bidden, veel te vasten en enkel te leven op roggebrood en water, zich te geeselen met een pinnekenskoord, en te slapen op een eiken plank. Ze zou alles doen, alles als dat verschrikkelijke maar niet gebeuren moest.

Hare zusters moesten haar steunen om haar naar huis te brengen. Er werd geen woord gesproken over het geval, maar hun oogen weenden [135]samen bitterlijk om het zelfde. Ze hebben de lamp ontstoken en de avond ging voorbij, en droeg alleen het geluid van de ritselende rozenkransen.

Als ze heel laat slapen gingen, droomde Godelieve van een reusachtig geraamte met purperen mantel om, en een kronkelende slang tusschen zijn witte ribben. Zijn schedel droeg een ijzeren kroon en verborg zich half in de wolken, terwijl onder zijn holleblokken de grootste kerken en paleizen tot gruizelementen werden vertrapt. Hij krabde met zijn grooten klauw diepe putten in den grond, en vaagde er de miezerige menschjes in. Uit zijn mond lekte een slijmerig vocht dat stonk als de pest, en achter hem gloeide en braakte het openstaande bakkes van de hel zijn fellen brand op het heelal, en de wolken en de velden schalden van een rooden gloed.

Dat was de Antikrist.

En ineens boog hij langzaam zijn hoofd over haar heen, en uit zijn mond, groot als de Oosterpoort, vielen deze woorden: „Gij zult mijne moeder zijn!”

Met een kreet schoot ze wakker. Ze wilde opspringen, maar toen ze den morgen tegen de [136]ruiten zag kloppen, bleef ze liggen, moe en uitgeput. En zij snikte om haar droevig lot. Zij, de moeder van den Antikrist! Wat een ongeluk, wat een ongeluk!

’t Was vandaag juist Onze Lieve Vrouwe Boodschap. Wat ging de dag brengen aan onheil? Zou op dezen schoonen dag het zaad van den Antikrist in haar getooverd worden zonder den wille des mans?

De droom rees op met al zijne akeligheden, zoo ontzettend dat ze ineenkromp van den schrik. De zusters waren nog droef dien morgen, en moesten veel koffie drinken om het paar boterhammekens binnen te krijgen.

Godelieve weende. Ze voelde zich flauw en ziek, en als ’t klokje klepte voor de negen-uurmis bleef ze thuis, heel alleen, daar zij te zwak was.

Ze zette zich in het zonneken. Ze zag hoe het blauw boven de roode daken diepte, en ze genoot van het simpel liedje dat uit het groen van den Kalvarieberg wuifde. Ze wou blij zijn, maar de ijselijke droom doorsolferde haar gedachten.

Maar kijk, plots bundelde er van onder de bolle lindenkruinen een zuil van zilveren licht [137]naar haar lichaam toe, dweers door het venster, en op haar aangezicht, op haar handen en op haar witte nachtkleed, lag het zilver voor te pakken. Eer ze een kruis had kunnen slaan, bloeide uit de zuil, als een wondere bloem, een slanke witte engel met gouden haar en roze-roode vleugels. Zijn oogen waren blauwe sterren, en in de subtiele blanke hand bloemde de maagdelijke lelie, witter als sneeuw, en rond de bloem straalde een blanke reukwolk, die vulde de heele kamer met zoete geuren.

Godelieve kon niets denken; ze durfde den Engel niet bezien, maar ze werd stillekens aan als door een zoet wijntje bedwelmd; ze schoof uit den zetel op hare knieën, en boog het hoofd.

Uit den mond van den Engel, die open ging als een roode roos in den morgen, zong een stem, klaar als een zilveren klok:

„Ik ben Gabriël, de Gezondene des Heeren! Wees gegroet, Gij vol genade. De Heer is met U. Gezegend zijt Gij onder alle begijnen. De Heilige Geest zal u overlommeren, en U zal een zoon geschonken worden, wiens naam gij Elias zult noemen, opdat volbracht worde hetgeen geschreven staat in het Boek met de Zeven [138]Sloten. Hij zal den Antikrist onder zijnen duim verpletten!”

Godelieve trilde van aandoening. Ze kneep de oogen dicht, want een zachte zaligheid overweldigde haar heele lijf, en eer ze bevend uitgesproken had: „Zie, ik ben het begijntje des Heeren, en ik zal u gehoorzaam zijn”, verzwond de Engel Gabriël als een lichtstraal, en weer glinsterde de zon in de bolle lindeboomen, die voort hun liedje lispelden over het witte beeld.

Had zij gedroomd? Neen, het was de waarheid, want de geur hing nog in de kamer. Maar het was alsof ze niet meer tot de wereld behoorde; ze was als opgezogen in een geneugte, waarvan de weelde niet te noemen is.

Wat stonden de patatten nu vreemd te dampen op de stoof en de varkensworst op de tafel. Hoe had ze willen blijven voortleven in die schittering van licht, in die geuren en in dit overweldigend, hemelsch gevoel! Ze weende van vreugde.

De zusters kwamen thuis, en haar bleek ziende, de oogen kletsnat van de tranen, begosten ze ook te weenen. Maar de tranen bleven [139]in hun oogen staan als ze hoorden vertellen, met glimlachenden mond, van den Engel die haar bezocht had.

Plots scheurde buiten een rauwe lach de stilte vaneen, rauw als het raspend kraaien van een ouden haan.

De drie zusters keken verschrikt naar het venster.

„Heeregod!” voor het hekken stond de oude Jood en hij lachte dat het galmde. Zijn leelijke smoel gloeide van plezier onder zijn breeden hoed. Hij hield zijn buik vast van het danige lachen en uit zijn mond kletterde een rauwe vloek. De zusters kreten, en Godelieve brak ineen, machteloos en slap als een vod.

Zonder een woord te spreken begrepen Rodegunda en Hildegardis. Ze droegen Godelieve in haar bed en dopten hare slapen met azijn. Ze knielden voor het bed neer, en weenden en baden.

Ze wisten dat Godelieve bevrucht was van den duivel, die zich in een schoonen Engel had verkleed, en de Antikrist zou geboren worden uit een begijntje, de devote zuster Godelieve.... [140]

De zomer kwam langzamerhand in het land, en spreidde zijn overvloed van warmte op de velden en de daken. Het leven stootte zichtbaar in elk ding omhoog, en het land was als een hart dat zich ophief van levensgenot.

Maar Godelieve had willen dood zijn. Ze had steeds gewild dat ze in het water had geloopen, dat ze een geraaktheid had gekregen of op straat morsdood was gevallen. Haar oogen waren droog van ’t weenen. Haar mond was steeds kleverig van het bidden.

Ze had alles gepoogd om de wassende vrucht te verdrijven. Maar de Hemel bleef doof. Heete melk met safraan en brandewijn, afkooksel van rozemarijn met ruut, middelen die ze vond in een oud boek „Den nieuwen Esculaap”, niets werkte. Het groeide in haar als een water dat niet tegen te houden is.

Beschaamd voor haar eigen, haar zusters en de menschen, verborg ze zich in het hoogste kamerken van hun huis. Ze zag van uit het zoldervenster over de daken heen, de kruinen van de geweldige vesteboomen, en de Nethe als een zilveren lint door het land, en de menschen [141]liepen door de straten, zwart en klein als vliegen.

Waarom moest dat nu toch gebeuren! Ze had uit het venster willen springen, ze trok van wanhoop aan haar haren, ze scheurde de kleeren van het lijf, en sloeg zichzelve, dat het bloed tegen de muren dreste. Ze bad niet meer, ze las niet meer in heur boeken, of aan haar paternoster, het baatte toch niets. Als ze maar den moed had gehad zich te zelfmoorden, ze zou er geen minuut mee gewacht hebben. Maar de hel, de schrik van de hel alleen, hield er haar van tegen zich te verdrinken, te vergiftigen of een strop te maken.

Rodegunda en Hildegardis baden des te meer om een uitkomst in dit droeve geval.

Ze spraken niet, en hunne gezichten droegen geheel de diepe smart, die hen folterde.

De menschen van het begijnhof wisten niet wat er gaande was. Godelieve liet zich niet zien, en de twee zusters zwegen als een graf. Eens nochtans hadden zij erover willen spreken met mijnheer Pastoor, maar ze schrikten terug voor de gevolgen. Hij zou hun aanzien voor duivelengebroed, hun de communie weigeren, wegjagen van het Hof en hen diep in [142]de schande stooten. Daarom zwegen ze liever.

De menschen zagen Godelieve noch in Kerk, noch in Convent en de langtongen geraakten los.

Allerlei onrustige vragen stelde men zich, en het woordje „tooverij” bleef niet lang achterwege. Als ze ziek was, waarom werd ze dan niet bediend? Waarom ritsten de zusters er steeds overheen als men er van sprak? Waarom werd de Pastoor niet geroepen? Gelukkig dat Cecielken, het portieresken, Godelieve nog aan ’t zoldervensterken had gezien, anders was men nog gaan denken, dat zij er van onder getrokken was. En iemand die op zijn kamer wandelt, was ook in staat naar de Mis te komen. Zij moest betooverd zijn, door de kwade hand aangeraakt, het kon niet anders. De Pastoor vond het geraadzaam met al die geruchten, Godelieve eens te gaan bezoeken. De zusters schrikten toen hij binnenkwam, en terwijl zuster Rodegunda betetterd Mijnheer Pastoor groette, wipte Hildegardis naar boven om Godelieve te verwittigen van deze onverwachte komst.

En gauw, gauw, schudde ze hare rokken uit, sprong in het bed diep onder de lakens, ter zijde gekeerd. Ze wou alles verborgen houden. [143]

De vent kwam in de kamer en hij verschoot toen hij haar wasbleek gezicht onder het witte nachtkappeken zag. Hij kwam nader tot de snikkende Godelieve. De andere zusters stonden tegen de deur met kloppend hart, en als mijnheer Pastoor vroeg wat haar toch scheelde, beefden zij. Ze stotterden dat ze ’t ook niet wisten, dat ze steeds door schrik bevangen was, leelijke droomen zag van zwarte duivelen en den Antikrist.

Rodegunda wees met den wijsvinger naar het hoofd, alsof ze den Pastoor wilde doen verstaan dat Godelieve zot was.

De man verstond er niets van. Hij schudde het hoofd, en kreeg op al zijn vragen onbeduidende antwoorden. „Ze valt altijd van haar zelve als ze eventjes rechtstaat, of ze is misschien betooverd, mijnheer Pastoor?” en dat dacht hij ten slotte ook.

Hij haalde zijn stool uit zijn zak, hing hem om den hals en sprak met hooge stem:

„In den Naam des Vaders en des Zoons en des Heiligen Geestes, helsche krachten en booze geesten die intrek genomen hebt in het lichaam van het begijntje Godelieve, bezweer ik u terug te trekken in de krochten van Satan!” [144]

De tafel kraakte maar Godelieve en roerde niet.

De Pastoor ten einde raad ging heen met een „tot wederziens!” Dat laatste woord hield haar voor goed in bed want hij zou terug komen. En hij kwam terug, bleef lang bij haar maar kon er toch geen kop aan krijgen.

De herfst verslapte den zomer. Zwaarder en zwaarder werd de vrucht van Godelieve terwijl haar hoofdje van dag tot dag kleiner scheen te worden en zoo teeder dat men het met een keersken kon doorlichten, als een gezoden kievitsei.

Rodegunda en Hildegardis dachten aan het einde en ze gingen gebukt onder den angst van het onvermijdelijke: de geboorte. Ze spraken weinig. Ze kenden elkaars gepeinzen toch. Soms glinsterden er wondere vlammekens in hun oogen, alsof ze iets gevonden hadden dat hulpe bracht. Er groeide een gedacht in hun hoofd, en ze konden elkaar bezien heel lang, zonder roeren; dan bogen ze tevreden hun hoofd. Ze hadden in malkaars oogen hetzelfde voornemen gelezen; en ze waren gelukkig, en ze loechen van genot hun Heer alzoo van den Antikrist te verlossen. [145]

De herfst was geel als een pruim. De winden stormden op de boomen en scheerde er de bladeren af. De Nethe zwol en stroomde over de beemden, en de koude blaasde over de velden. De hemel ging toe, en regende alles plat en rot. Als er dan een bolle wind alles weer droog had gewaaid, kwam de sneeuw als een goede vrede de wereld onderdekken.

Nu zou het Kerstmis worden en Godelieve’s vrucht die rijp woog, zou vandaag het daglicht zien. Op Kerstnacht, schooner dan de dagen, zou, volgens den natuurlijken gang der zaken, het duivelskind ter aarde komen.

Wat een gezonde vrucht zou het worden! Want Godelieve had heel de dracht geen pijn gevoeld; ze had nooit moeten braken, krijt knauwen, of andere grillen gehad.

Buiten was alles wit. De zusters baden dagelijks voor haar aanstaande verlossing en ook voor dat andere, waarvan ze niet spraken, maar waarvan hun gedachten opgepropt waren. Elken avond brandden ze een keerse klaar.

En op den nacht, dat het licht der wereld geboren werd, en in de vrieslucht de Engelen wiekten, vol geur en zoete muziek, ontstaken ze al de kaarsen, die zij in huis hadden. Het was [146]een struik van licht. De maan stond als een zilveren schotel op het blauwe hemeltapeet, als moest daarin het Kerstkindeken gelegd worden, en de sterrekens leken de roomerkens te zijn, waaruit de Engelen en de Heiligen zouden drinken op de gezondheid van Jezus.

De drie begijntjes legden dien avond heel hun ziel in hun gebed, opdat Jezus zou zegepralen op het kind dat in hun huis moest geboren worden.

Terwijl ze baden brandden de kaarsen, en spon de vorst wondere bloemen op de ruiten.

En in den stillen nacht vol sneeuw, klonk er ineens door het huis een schreeuw, die galmde van op den zolder tot in den kelder. Rodegunda en Hildegardis liepen haastig naar hun zuster.

„Wat is er? Wat is er?!” riepen ze.

Godelieve toonde met een glimlach en lichte buiging van haar hoofd, naar iets dat nevens haar lag.

Rodegunda hief het laken op, en kijk! daar lag een kindeken!...

Ze brachten de keersepan nader, en verschoten door zijn schoonheid. Het lag daar roos als een bloemeken van den hagedoorn, en een kuifje van wit haar krulde op zijn koppeken. Het keek lachende rond en het had reeds al zijn tandjes, [147]wit als schaapkens, die twee aan twee naar hunnen stal gaan. Het lachte; zijn oogen waren als vergeet-mij-nietjes. Het lachte en stak zijn armkens naar hun uit. Wat was het toch een zeer schoon jongeske!

En toen vergaten Rodegunda en Hildegardis, en bijzonder Godelieve, de wereld en God; de moederlijke liefde welde los; ze zouden het kind in het geniep opbrengen en er veel vreugde aan hebben.

Maar ze herinnerden zich de woorden: „Hij zal schoon van aangezicht zijn, en gij zult de slang niet zien, die rond zijn hart gekronkeld is”.

En dan ineens met verachting en boosheid, grepen ze de kleeren van Godelieve die op een stoel lagen, ploften die op het kindeken, dat niet schreide, en zij duwden er op met alle kracht, zooveel ze duwen konden, tot ze dachten dat het genoeg was.

Toen lag het dood met een geel koleurken over zijn lijf; de oogen waren toe, maar het mondje lachte nog, toonend de zilveren tandjes als een halve maan.

Haastig haalden de twee zusters een laken uit de kast en wikkelden het om het doode [148]kindeken. Ze droegen het, geruischloos als spoken, naar beneden, en opende de deur die op het achterhofken uitgaf.

De nacht was schoon en wit in de maan. Dik lag de sneeuw in het hofken.

Rodegunda nam een schup en Hildegardis een kapmes, en ieverig begonnen zij te hakken en te graven in den harden grond. Weg moest het kind, weg vóór het schemerde. Ze werkten zwijgend, zwoegend, en na langen arbeid hadden ze een kuiltje van een halven meter diep, dat donker gaapte in de sneeuw. Ze ploften het nietig pakje er in, schopten er de aarde over, kuischten voorzichtig de sneeuw effen, en dan wierd alles weer stil.

Alle smart en angst was nu verdwenen. Ze hadden den Antikrist begraven, en ze loechen alle drie als kinderen, en ze verkneukelden zich aan het geluk het vredige leven van vroeger te kunnen herbeginnen.

Bij de brandende keersen baden zij lovend den Heer, die door zijn komste het booze geweld vernietigd had. En als de morgen kwam en de klokken luidden den grooten feestdag in de lucht, zaten zij daar nog.

Als zij het licht op hun handen zagen, [149]toen gingen Rodegunda en Hildegardis nogmaals naar het hofken zien.

Ze meenden neer te stuiken van verwondering, en ze moesten mekaar vasthouden om niet te vallen: waar het kindeken begraven lag, daar stak een bundel ranke leliën naar omhoog. Seffens liepen ze het naar Godelieve vertellen, maar een groot gedruisch kwam hun te gemoet op de trap.—

Wat hebben ze toen gezien en beleefd!

Godelieve lag dood vóór haar bed, en de groote Engel Michaël in gouden harnas en vlammende vleugels en een kolk van zonnelicht rond zijn gezicht, kapte met een vlammend zwaard naar den ouden duivel, die kromp en vloekte onder de slagen. Hij hield in zijn linkerhand het zielken van Godelieve: een blauw wolksken met een zilveren sterreken daarin.

De duivel greep er naar met zijn vuile klauwen, ondanks het brandend zwaard, dat hem onbarmhartig op zijn bakkes kletste. Hij raasde en tierde. Plots schoot hij onder het zwaard naar Michaël, en greep met vlugge handen naar het beverige zieltje. Maar Michaël, vertoornd over deze driestheid, plofte zijn gouden puntschoen met zulke kracht in ’t achterste van [150]den duivel dat deze openbarstte en verdween in een wolksken solferstank.

En toen richtte zich de Engel Michaël naar de twee begijntjes en hij kloeg met zeer droeve stem: „Ach, ach! Waarom hebt gij den profeet Elias vermoord? Hij was gekomen om den Antikrist te bestrijden, en gij hebt hem met uw eigen handen versmacht. En geen derde maal kan hij op aarde nederdalen.—Bidt voor het zieleken van uwe zuster, en weest sterk in de bekoring”.

Toen vloog Michaël door het open venster de lucht in, een reusachtigen vuurpijl gelijk, dragend het blauwe zieleken van Zuster Godelieve naar Gods guldene hemeltuinen.

Rodegunda en Hildegardis vielen toen gebroken op het lijk, en snikten dat er heel hun lijf bij schokte...

Godelieve werd begraven, en nooit heeft iemand de oorzaak van haren dood gekend, dan wij, die het nu vertellen in hinkende tale tot profijt ende jolijt van de menschen, die wonen langs de boorden van de Nethe. [153]